MONTHLY REVIEW: The Robbery of Nature

Το νέο τεύχος του περιοδικού MONTHLY REVIEW έχει τίτλο "Η ληστεία της Φύσης" / The Robbery of Nature  [ΕΔΩ] και έχει αναφορές στον Οικοσοσιαλισμό.

Δυστυχώς στην Ελλάδα δεν κυκλοφορεί - η κυκλοφορία του στην Ελλάδα, στη γλώσσα μας, έχει μια ενδιαφέρουσα ιστορία που ξεκινάει από τον Ανδρέα Παπανδρέου, προέδρου του ΠΑΣΟΚ και πρωθυπουργού της χώρας και που συνεχίστηκε μέχρι και το 2015?

Στην Ελλάδα είχε τον τίτλο ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ και κυκλοφόρησε σε δύο περιόδους.

Διαβάστε  ΕΔΩ  ΕΔΩ.

Στο περιοδικό αυτό έγραφε και ο Σαμίρ Αμίν που πρόσφατα πέθανε.

Michael Löwy: "JOEL KOVEL, IN MEMORIAM"

Συνέχεια της προηγούμενης ανάρτησης για το θάνατο του Οικοσοσιαλιστή Joel Koven, [ΕΔΩ], παρουσιάζουμε τη νεκρολογία γραμμένη από το το σύντροφό του Michael Löwy.

To πολυσέλιδο βιβλίο του Joel Kovel "The Enemy of Nature: The End of Capitalism or the End of the World?" 2002 και 2007, αξιολογείται ως "μία από τις ισχυρότερες οικολογικές καταδίκες του καπιταλισμού που γράφτηκε ποτέ, ένα κλασικό οικοσοσιαλισμό για τις επόμενες γενιές" απόσπασμα από τη νεκρολογία που έγραψε Michael Löwy. Η δεύτερη έκδοση του βιβλίου, το 2007, είναι ελεύθερη στο διαδίκτυο ΕΔΩ.

----------

JOEL KOVEL, IN MEMORIAM

by Michael Löwy

The passing away of Joel Kovel is a great loss not only for us, his friends and collaborators, but for the broad international ecosocialist movement, of which he was a towering pioneer.

I first met Joel at an International Marxist Conference at the University of Nanterre (Paris) , convened in 2001 by my friends of the Journal Actuel Marx. We immediately sympathised, and found a common interest : the urgent need to bring together the “Red” and the “Green”, under the aegis of a new concept : Ecosocialism. We felt that the most of the Left had not yet understood the need for an ecological turn, and we believed one should attempt to contribute to such a re-orientation. The Fourth International, to which I was associated, had just decided to adopt an ecosocialist programm, and Joel felt encouraged by this decision.

Dr. Joel Kovel, a Founder of Ecosocialism, Is Dead at 81 | Πέθανε ο πνευματικός πατέρας του Οικοσοσιαλισμού | Πληροφορίες για τον Οικοσοσιαλισμό και την 4η Διεθνή συνάντηση το Νοέμβριο του 2018

Dr. Joel Kovel, front right, at a demonstration by the organization Veterans for Peace at the White House in 2010.CreditEllen Davidson

Στο blog που συντηρούμε έχουμε προβάλει το ιδεολογικό ρεύμα του Οικοσοσιαλισμού.

Σήμερα αντιγράφουμε από τους The New Work Times την είδηση και το βιογραφικό του Dr. Joel Kovel, του ιδρυτού του Οικοσοσιαλισμού. Πηγή 

Περισσότερες πληροφορίες για τον Dr. Joel Kovel ΕΔΩ ΕΔΩ

Δυστυχώς δεν είδαμε κάποια αναφορά στην Ελλάδα για το θάνατο του Dr. Joel Kovel
-----------
Με αφορμή την τρίτη Διεθνή ΟΙΚΟΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ συνάντηση στο Μπιλμπάο, 23-25 Σεπτεμβρίου 2016  είχαμε παρουσιάσει "Το Τρίτο Μανιφέστο" και αρκετές πληροφορίες για τον Οικοσοσιαλισμό στην Ελλάδα.
ΚΛΙΚΑΡΕΤΕ ΕΔΩ για περισσότερες πληροφορίες.
----------------------
Η τέταρτη Διεθνής Οικοσοσιαλιστική συνάντηση θα πραγματοποιηθεί 23,24,25 Νοεμβρίου 2018 στη Λισαβόνα. Περισσότερα ΕΔΩ.

Jhon Bellamy Foster: The Long Ecological Revolution | MONTHLY REVIEW

Κυκλοφόρησε το MONTHLY REVIEW Νοεμβρίου 2017, ένα εξαιρετικό περιοδικό που κυκλοφορεί στις ΗΠΑ, και μια λαμπρή περίοδο  και στην Ελλάδα, με σημαντικά άρθρα για την Οικολογική Επανάσταση. [ΔΙΑΒΑΣΤΕ τα θέματα MR  ΕΔΩ]

Μεταξύ των θεμάτων είναι και το άρθρο του Jhon Bellamy Foster: The Long Ecological Revolution το οποίο δημοσιεύεται στο SITE του MONTHLY REVIEW και εμείς σας προτείνουμε να διαβάσετε στα αγγλικά ΕΔΩ.

Θα ήταν μεγάλη συνεισφορά για την Πολιτική και Οικολογική θεωρία αν κάποιος/α είχε την ικανότητα και τη διάθεση να μεταφράσει στη γλώσσα μας αυτό το άρθρο.

-----

Ο JBF είναι γνωστός στου φανατικούς του blog που τώρα διαβάζετε.

Στην Ελλάδα έγινε γνωστός με το βιβλίο του ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ και ΑΡΙΣΤΕΡΑ - κλικάρετε για την βιβλιοπαρουσίαση ΕΔΩ.

Ναόμι Κλάιν: Κόρμπιν, Σάντερς και Podemos δείχνουν ότι μία θαρραλέα και έντιμη αριστερή στρατηγική μπορεί να νικήσει

Άννα Παπαδημητρίου - documento

Για την ανηθικότητα που επικρατεί αλλά και την ηθική που μπορεί να επικρατήσει σε περιόδους κρίσεων μίλησε η επιφανής και πολυγραφότατη συγγραφέας Ναόμι Κλάιν στο πρόσφατο Συνέδριο του Κόμματος των Εργατικών στο Μπράιτον του Ηνωμένου Βασιλείου. Ακολουθούν εκτενή αποσπάσματα της ομιλίας της.

«Ζούμε σε τρομερούς καιρούς. Επικεφαλής κρατών τουιτάρουν απειλές για ολοκληρωτική πυρηνική εξουδετέρωση, ολόκληρες περιοχές κλυδωνίζονται από το κλιματικό χάος, χιλιάδες μετανάστες πνίγονται στα ανοικτά των ευρωπαϊκών ακτών και ρατσιστικά κόμματα που κερδίζουν έδαφος: νιώθει κανείς ότι υπάρχουν πολλοί λόγοι για να είμαστε απαισιόδοξοι για το συλλογικό μας μέλλον.

Στη δική μας εποχή, είναι αδύνατον να μελετήσουμε σχολαστικά μία κρίση χωρίς να λάβουμε υπόψη μας όλες τις υπόλοιπες. Έχουν όλες συγχωνευθεί και η μία ενδυναμώνει και εμβαθύνει την άλλη σαν ένα παραπαίον τέρας με πολλά κεφάλια.

Ωστόσο, δεν χρειάζεται οι στιγμές κρίσεων να γίνονται ευκαιρίες για τους αισχρά πλούσιους για να αρπάξουν ακόμη περισσότερα. Μπορούν να είναι στιγμές που γινόμαστε ο καλύτερος εαυτός μας.

Όλοι είδαμε τι ακολούθησε την καταστροφική πυρκαγιά στον Πύργο Γκρένφελ [στο Λονδίνο]. Όταν αναζητούνταν οι ιθύνοντες, ο κόσμος συσπειρώθηκε, φρόντισε ο ένας τον άλλο, οργάνωσε δωρεές και μερίμνησε για τους ζωντανούς – και τους νεκρούς.

Για να βγούμε κερδισμένοι στις στιγμές κρίσεων δεν αρκεί απλώς να αντιστεκόμαστε. Έχουμε ανάγκη από ένα τολμηρό, γεμάτο προοπτική ναι: ένα σχέδιο για το πώς θα επανακάμψουμε και πώς θα αντιμετωπίσουμε τα θεμελιώδη προβλήματα. Και αυτό το σχέδιο πρέπει να είναι πειστικό, αξιόπιστο και, κυρίως, ελκυστικό. Πρέπει να βοηθήσουμε τους εξαντλημένους και δύσπιστους πολίτες να φανταστούν τους εαυτούς τους σε έναν καλύτερο κόσμο.

Τους τελευταίους μήνες, το Εργατικό Κόμμα μάς δείχνει ότι υπάρχει κι άλλος τρόπος. Ο τρόπος του να μιλάει κανείς τη γλώσσα της ειλικρίνειας και της αμεροληψίας και να ονοματίζει τις πραγματικές δυνάμεις που ευθύνονται περισσότερο γι’ αυτό το χάλι, όσο δυνατές κι αν είναι. Να μην φοβάται ορισμένες ιδέες που του είπαν ότι έχουν εξαφανιστεί για τα καλά, όπως η αναδιανομή πλούτου και η κρατικοποίηση βασικών δημοσίων αγαθών. Χάρη στο Εργατικό Κόμμα, γνωρίζουμε τώρα ότι δεν πρόκειται απλώς για μια ηθική στρατηγική. Πρόκειται για μια νικηφόρα στρατηγική. Ξεσηκώνει τους πολίτες και δραστηριοποιεί εκλογικές περιφέρειες που καιρό πριν έπαυσαν τελείως να ψηφίζουν.

Αυτό που συμβαίνει στη Βρετανία αποτελεί τμήμα ενός παγκόσμιου φαινομένου. Το είδαμε στην ιστορική εκστρατεία του Μπέρνι Σάντερς στις αμερικανικές προκριματικές εκλογές, η οποία στηρίχθηκε από τη νέα γενιά που ξέρει ότι οι κεντρώες πολιτικές εκ του ασφαλούς δεν της προσφέρουν κανενός είδους ασφάλεια για το μέλλον. Βλέπουμε κάτι παρόμοιο και στο νέο ακόμη κόμμα των Podemos στην Ισπανία, το οποίο βασίστηκε στη δυναμικότητα των μαζικών κινημάτων από την πρώτη μέρα. Αυτές οι εκλογικές εκστρατείας πήραν φωτιά με εκπληκτική ταχύτητα. Και βρέθηκαν κοντά στην ανάληψη της εξουσίας –πιο κοντά από οποιοδήποτε άλλο γνήσια μετασχηματιστικό πολιτικό πρόγραμμα στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική που έχω δει στη ζωή μου. Αλλά όχι αρκετά κοντά.

Σε όλες τις χώρες, μπορούμε και οφείλουμε να προσπαθήσουμε περισσότερο για να ενώσουμε τις τελείες μεταξύ οικονομικής αδικίας, ρατσιστικής αδικίας και φυλετικής αδικίας.

Σε ολόκληρο τον κόσμο, η νίκη είναι ηθική ανάγκη για την αριστερά. Το τίμημα είναι πολύ υψηλό, και ο χρόνος πολύ λίγος για να συμβιβαστεί με οτιδήποτε λιγότερο».

Ναόμι Κλάιν: Χρειαζόμαστε ένα σχέδιο, όχι ένα εμπορικό σήμα | No Is Not Enough: Resisting the New Sock Politics and Winning the World We Need

[Το τελευταίο βιβλίο της Naomi Klein "No Is Not Enough: Resisting the New Sock Politics and Winning the World We Need" - HERE]

-------------------

Ναόμι Κλάιν: Χρειαζόμαστε ένα σχέδιο, όχι ένα εμπορικό σήμα 

Mετάφραση: Σάκης Στεργενάκης

Σε τρείς ογκώδεις τόμους έκτασης αρκετών εκατοντάδων σελίδων, ο καθένας από τους οποίους εμπεριέχει έρευνα και ρεπορτάζ μισής δεκαετίας, η Κλάιν διερεύνησε τις ζημιές που προκάλεσαν τα κυνικά σχέδια εταιρικής επωνυμοποίησης (No Logo: Taking Aim at the Brand Bullies), τον τρόπο με τον οποίο οι νεοφιλελεύθεροι σχεδιαστές στρατηγικής εκμεταλλεύονται τις κρίσεις για την αποκόμιση κέρδους (The Shock Doctrine: The Rise of Disaster Capitalism) και τη βαθιά σχέση μεταξύ της κλιματικής κρίσης και του οικονομικού μας συστήματος (This Changes Everything: Capitalism vs. the Climate).

Όταν εξελέγη ο Τραμπ, η Κλάιν αποφάσισε να υιοθετήσει μια νέα προσέγγιση. Το τελευταίο της βιβλίο, No Is Not Enough: Resisting the New Sock Politics and Winning the World We Need (Το Όχι δεν αρκεί: Η αντίσταση στη νέα πολιτική του σοκ και η κατάκτηση του κόσμου που θέλουμε), είναι αρκετά μικρότερο, και αποτελεί μια σύνθεση των διδαγμάτων από το έργο της των τελευταίων 20 ετών, σε μια θεωρία για το πώς νίκησε ο Ντόναλντ Τραμπ και για το πώς μπορεί να πολεμηθεί.

Ερ: Για να ξεκινήσουμε με μια αισιόδοξη νότα, το Εργατικό Κόμμα της Μεγάλης Βρετανίας και ο ηγέτης του, Τζέρεμι Κόρμπιν, μόλις πέτυχαν μια τεράστια ανατροπή, κάνοντας μια προεκλογική καμπάνια που εν μέρει προωθούσε αυτό που στις Ηνωμένες Πολιτείες θα θεωρούνταν ακροαριστερή πλατφόρμα. Υπάρχει ένα μάθημα εδώ για τις ΗΠΑ;

Απ: Ένα από τα μαθήματα είναι ότι οι ιδέες είναι τόσο σημαντικές, τουλάχιστον όσο και ο αγγελιοφόρος. Ο αγγελιοφόρος έχει σημασία και έχει σημασία το να έχει πολιτικές δεξιότητες. Αλλά το να είσαι αξιόπιστος είναι επίσης σημαντικό, και κάτι που μοιράζονται ο Κόρμπιν και ο Μπέρνι Σάντερς είναι ότι δεν έχουν μια ιστορία παλινδρομήσεων. Είχαν ένα σύνολο βασικών πεποιθήσεων για μεγάλο χρονικό διάστημα και είναι ανεπιτήδευτοι. Υπάρχει κάτι σ’ αυτήν την έλλειψη επιτήδευσης που τους καθιστά αξιόπιστους φορείς αυτών των πολιτικών.

Brad Hornick: "Militant Particularism and Ecosocialism Harvey, Klein, Smith, Foster Brad Hornick"

Το άρθρο στα αγγλικά ΕΔΩ THE BULLET

Στέφανος Τζουμάκας: Θα φέρουμε στη θέση της διαπλοκής στα ΜΜΕ τη δημοκρατία ή μήπως τη Μ α φ ί α;

Δήλωση του Στέφανου Τζουμάκα με αφορμή τη δημόσια αντιπαράθεση για το ρόλο των δικτύων που δρουν με πρακτικές ανομίας, σε αγαστή σύμπραξη παραγόντων της παρασιτικής ολιγαρχίας και της δεξιάς για τον αποκλειστικό έλεγχο των ΜΜΕ.

Αθήνα 24 Ιουνίου

Θα φέρουμε στη θέση της διαπλοκής στα ΜΜΕ τη δημοκρατία ή μήπως τη Μ α φ ί α;

Το ΤΙΜΗΜΑ της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ δεν αποτιμάται με ΑΓΟΡΑΙΟΥΣ και ΕΜΠΟΡΙΚΟΥΣ όρους.

Με την ευκαιρία της δημόσιας συζήτησης για το ρόλο ορισμένων εφοπλιστών και τις διαχρονικές επιδιώξεις τους να αποκτήσουν ισχύ με σκοπό την εξυπηρέτηση πολιτικών και επιχειρηματικών συμφερόντων θα ήθελα να επισημάνω και να υπενθυμίσω τα ακόλουθα:

Ο εφοπλιστής Μαρινάκης, κουμπάρος και σύμμαχος της οικογένειας Μητσοτάκη, προκαλεί τη νοημοσύνη μας και τις δημοκρατικές μας αρχές. Γατί βρήκε την ευκαιρία με τη φτωχοποίηση, τη παρακμή και τη κατάπτωση σε πλευρές του δημόσιου βίου και αγοράζει εκτός από εταιρίες ποδοσφαίρου και θεσμούς της δημοκρατίας όπως εφημερίδες και άλλα μέσα ενημέρωσης.

Ένας δημοκρατικός και έντιμος δικαστής-γιατί υπάρχουν και έντιμοι δικαστές εκτός από τους επίορκους στην υπηρεσία της ολιγαρχίας ή σε κομματικά φερέφωνα - στη πρόσφατη εκδίκαση της υπόθεσης για την παραχώρηση άδειας καναλιών από το Συμβούλιο της Επικρατείας είπε: Καλά η κυβέρνηση θέλει να πατάξει τη διαπλοκή και αναρωτώμενος συνέχισε λέγων: Και θα φέρουμε στη θέση της διαπλοκής στα ΜΜΕ τη δημοκρατία ή μήπως τη Μ α φ ί α ;

Παρεμπιπτόντως η νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης για την αδειοδότηση των καναλιών απέτυχε διότι προσέκρουσε σε συντηρητικές και πολιτικές διασυνδέσεις που επέβαλαν διαφορετική ερμηνεία της πάγιας νομολογίας από το 2010, που βασιζόταν στη συνταγματική διάταξη, ότι ΝΟΜΟΣ ΟΡΙΖΕΙ τις προϋποθέσεις για την απόδοση αδειοδοτικών δικαιωμάτων.

Ποιοι ήταν οι έμποροι που θα αγόραζαν τις άδειες στα ΜΜΕ; Μα οι έμποροι που αγοράζουν οπαδούς στα γήπεδα, οπαδούς στις κάλπες, εξωνημένους δημοσιογράφους και υποταγμένους και ελεγχόμενους πολιτικούς.

Είναι οι ίδιοι που έχουν στήσει το καρτέλ στα καύσιμα και στα δημόσια έργα και η επιτροπή ανταγωνισμού περί άλλων τυρβάζει.

Είναι οι ίδιοι που προβαίνουν σε ανεφοδιασμούς εν πλω, με αδασμολόγητα και αφορολόγητα. Το λαθρεμπόριο παλιά πληγή.

Τι προϋποθέτουν όλα αυτά; Μα έλεγχο λιμενικών , εφοριακών και υποταγμένων πολιτικών.

Τι επιδιώκουν -μεταξύ των άλλων – ορισμένοι εφοπλιστές και λαθρέμποροι; Mα να είναι και το δημόσιο σώμα των Λιμενικών ενταγμένο στο υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας \, για διασυνδέσεις και δίκτυα.

Ύστερα από πολλές προσπάθειες πετύχαμε να ενταχθεί το λιμενικό σώμα στο υπουργείο προστασίας του πολίτη. Με ποιών πιέσεις και γιατί – τον Ιούνιο του 2012 επί κυβέρνησης Α.Σαμαρά- ξαναεπέστρεψε το ΛΙΜΕΝΙΚΟ ως ΔΗΜΟΣΙΟ ΣΩΜΑ ΤΑΞΗΣ - εν προκειμένω-στο Εμπορικής Ναυτιλίας;

Είναι πασίγνωστο διεθνώς ότι ομάδες εφοπλιστών- όχι μόνο ελληνικών ιδιοκτησιών - με έδρα τη Φλόριδα, τη Νέα Υόρκη, το Λονδίνο, το Πειραιά, κλπ επιδιώκουν να έχουν διασυνδέσεις και να ελέγχουν τα δημόσια σώματα ακτοφυλακής κρατών στις ακτογραμμές που διατρέχουν τη Λατινική Αμερική, τη Βόρεια Αμερική μέχρι το Καναδά, τη Μάγχη, τη Μεσόγειο και αλλαχού. Και ο νοών νοείτω.

Ποιοί προσήλθαν να αγοράσουν τηλεοπτικές άδειες, μήπως εργοστασιάρχες, μήπως βιομήχανοι, μήπως επιχειρηματίες; Όχι βέβαια. Αντίθετα. Όλο το κακό συναπάντημα της παρασιτικής και κρατικοδίαιτης ολιγαρχίας.

Γιατί το κύριο κριτήριο ήταν το ΤΙΜΗΜΑ και όχι οι αρχές δημοκρατικής λειτουργίας και ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΟΛΩΝ στα ΜΜΕ. Γιατί ορισμένοι θεωρούσαν ότι «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα με την αφελή θεωρία ότι» άμα ακολουθήσεις τη διαδρομή του χρήματος θα σε οδηγήσει σε σωστό δρόμο κτυπήματος της διαπλοκής, δηλονότι μια στροφή παραδίπλα από τη μαφία.

Γιατί ακόμα στη χώρα ευδοκιμεί ο οπαδισμός στον αθλητισμό.

Το ίδιο και σε κόμματα που ορισμένοι επιτήδεια παπαγαλίζουν- σε οπαδικό κλίμα - πως παραμερίζονται οι αρχές γιατί ο συσχετισμός των δυνάμεων είναι με τη μαφία, τη διαπλοκή και την ολιγαρχία και πάει λέγοντας.

Άμεσα η κυβέρνηση οφείλει να εντάξει το λιμενικό σώμα στη δημόσια τάξη, στο Υπουργείο προστασίας του πολίτη. 

Οφείλει επίσης να νομοθετήσει ένα πλαίσιο αρχών για τα ΜΜΕ όπου το έσχατο θα είναι το τίμημα.

ΓΙΑΤΙ το ΤΙΜΗΜΑ της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ δεν αποτιμάται με ΑΓΟΡΑΙΟΥΣ και ΕΜΠΟΡΙΚΟΥΣ όρους.

Οφείλει να υποχρεώσει την επιτροπή κατά των καρτέλ να επέμβει στο πάρτυ της ασυδοσίας και της κερδοσκοπίας στα καύσιμα και όχι μόνο. Είναι γνωστοί οι ιδιοκτήτες των διυλιστηρίων.

Οφείλει επίσης να ορίσει έκτακτο έλεγχο στις λειτουργίες της ακτοφυλακής και ιδιαίτερα σε ότι αφορά το λαθρεμπόριο, τον ανεφοδιασμό, τα αφορολόγητα και τα αδασμολόγητα.

Το μαύρο χρήμα διακινείται από ανθρώπους που με δολιότητα προβαίνουν σε κακουργήματα και εμφανίζονται ως επενδυτές ή ακόμα και ως ευεργέτες που ξεπλένουν σε πάσης φύσεως «ιδρύματα» και δυστυχώς και σε δημοκρατικούς θεσμούς.

Το ερώτημα ετέθη: Με τη δημοκρατία ή με τη διαπλοκή και τη Μαφία.

Στέφανος Τζουμάκας,

Γεώργιος Μ. Σαρηγιάννης "Σοσιαλισμός και περιβάλλον", 2003

 

Ο σοσιαλισμός δρα σε μια ενότητα φύσης και ανθρώπινης κοινωνίας, οι Νόμοι του εκπορεύονται από τους Νόμους της Διαλεκτικής – αλλιώς δεν είναι σοσιαλισμός – και αυτό σημαίνει ότι η αρμονική ανάπτυξη με το περιβάλλον είναι συστατικό του στοιχείο. 

(Με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος)

Ο μαρξισμός και το περιβάλλον

Το περιβάλλον είναι από τις περιοχές όπου μπορεί κανείς να διακρίνει άμεσα την ισχύ των Νόμων της Διαλεκτικής και του Μαρξισμού γενικότερα, και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ο «πατέρας της οικολογίας», ο Γερμανός υλιστής βιολόγος Ερνέστος Χαίκελ (1834-1919), ήταν προσωπικός φίλος του Μαρξ και αντάλλασσαν συχνά απόψεις επάνω στο Διαλεκτικό Υλισμό. Μπορούμε να σημειώσουμε για παράδειγμα τους τέσσερις νόμους της Διαλεκτικής:

Ο Νόμος της διαλεκτικής μεταβολής: «Τα πάντα ρει,» έλεγε ο αρχαίος υλιστής φιλόσοφος Ηράκλειτος, «για τη Διαλεκτική δεν υπάρχει τίποτα το οριστικό, το απόλυτο, το ιερό…», έγραφε ο Ενγκελς στο έργο του «Λ. Φόυερμπαχ». Στο περιβάλλον, όλα μεταβάλλονται, αναδιαμορφώνονται, αλλάζουν. Οι αλλαγές αυτές ήταν παλιά αποτέλεσμα φυσικών αλλαγών, στην εποχή μας όμως είναι βίαιες και έξω από τους νόμους της βιολογίας ή της κλιματολογίας, για παράδειγμα. Η καταστροφική μανία του καπιταλιστικού κέρδους εισβάλλει στο περιβάλλον και προκαλεί αλλαγές, που τείνουν σε περιβαλλοντική υποβάθμιση και, μάλιστα, σε όρια που σιγά σιγά φθάνουν σε σημεία που δεν είναι πλέον αναστρέψιμα. Ερημοποιήσεις, λειψυδρία, ρύπανση της ατμόσφαιρας, στη θέση απλών και αργών κλιματικών αλλαγών. Μεταβολών των οικοσυστημάτων, από τα δάση στην μπετονοποιημένη πόλη στη θέση της μεταβολής του δάσους σε χορτολιβαδική και μετά ξανά σε δασική έκταση. Στη θέση της διαδικασίας της ανανέωσης της φύσης, η καταστροφή της.

Ο Νόμος της αλληλεπίδρασης: Τα οικοσυστήματα αποτελούν ένα ενιαίο γενικό σύστημα με υποσυστήματα, τα οποία όλα είναι σε διαλεκτική συσχέτιση και αλληλεπίδραση μεταξύ τους. Μία διαταραχή της ισορροπίας σε ένα στοιχείο ενός συστήματος ή υποσυστήματος προκαλεί σειρά αλυσιδωτών επενεργειών και αλλαγών σε όλα τα άλλα υποσυστήματα – και αυτές οι διαταραχές είναι και η ορατή όψη της περιβαλλοντικής ρύπανσης, της καταστροφής ειδών και ανάπτυξης άλλων. Για παράδειγμα, το κυνήγι της αύξησης της παραγωγής με οποιοδήποτε τρόπο και τίμημα που μας οδήγησε σε χρήση ανθυγιεινών και καρκινογόνων ορμονών και αντιβιοτικών, και σε υπερφόρτωση της τροφικής αλυσίδας με λιπάσματα και φυτοφάρμακα σε όφελος των μονοπωλίων παραγωγής τους και όχι της παραγωγής, έχει καταστροφικές επιδράσεις, όχι μόνο στα φυσικά υποσυστήματα, αλλά και στη δημόσια υγεία. Η επίλυση του προβλήματος όμως δεν περνά μέσα από μεταλλαγμένα, τα νεότερα λιπάσματα και φυτοφάρμακα ή ραδιενεργείς ακτινοβολίες των τροφίμων και των φυτών, αλλά μέσα από την αλλαγή της δομής της γεωργίας και της κτηνοτροφίας σε τρόπο, ώστε να μην παραβιάζονται οι φυσικοί νόμοι και οι λεπτές ισορροπίες στο περιβάλλον.

Ο Νόμος της ενότητας και της πάλης των αντιθέτων: Ο μετασχηματισμός κάθε πράγματος στο αντίθετό του και η ενότητα των αντιθέτων, ο τρίτος Νόμος της Διαλεκτικής, είναι τόσο φανερός στο φυσικό περιβάλλον, που ο Μαρξ και ο Ενγκελς έπαιρναν παραδείγματα από την τότε βιολογία και φυσιολογία για να κάνουν κατανοητό το Νόμο αυτό. Η εξέλιξη ενός ζωντανού οργανισμού, π.χ. από φυτό σε καρπό, και από καρπό σε σάπια οργανική ύλη, αλλά και η δημιουργία από τη νεκρή αυτή ύλη έμβιων όντων, που τελικά αναπτύσσουν καινούριο ζωντανό οργανισμό, η διάρθρωση της λεγόμενης «τροφικής αλυσίδας» στα ζώα και στα φυτά, και ακόμη η ενότητα που υπάρχει ανάμεσα στις καταστάσεις που αναφέρθηκαν, δεν είναι τίποτα περισσότερο από το Νόμο αυτόν.

Ο Νόμος της μετατροπής της ποσότητας σε ποιότητα, όπου μια συνεχής συσσώρευση ενός στοιχείου σε ένα οικοσύστημα μετατρέπει τελικά σε άλλη δομή το οικοσύστημα προς την καταστροφή ή την αναβάθμισή του, ανάλογα. Μπορεί, για παράδειγμα, δεκάδες χρόνια να συσσωρεύονται στην ατμόσφαιρα ρυπαντές, ή να αποψιλώνονται δάση, αλλά κάποια στιγμή η συσσωρευμένη αυτή ποσότητα μετατρέπεται σε ποιοτική αλλαγή, και τότε εμφανίζονται δραματικές κλιματικές αλλαγές, ακραία καιρικά φαινόμενα, εξαφανίσεις ολόκληρων οικοσυστημάτων, φαινόμενα καταστροφικών πλημμυρών ή ξηρασιών και ερημοποιήσεων. Μπορεί σε μια λίμνη να συσσωρεύονται για καιρό κατάλοιπα λιπασμάτων, αλλά σε κάποια στιγμή αναπτύσσεται ένας καλπάζων ευτροφισμός, ο οποίος τελικά μετατρέπει τη λίμνη σε έλος και στη συνέχεια σε χωράφι.

Η διαλεκτική του περιβάλλοντος

Πρέπει να δούμε δύο ακόμη σημεία: 

Το πρώτο, ότι η διαλεκτική της Φύσης και η ισχύς των τεσσάρων Νόμων της Διαλεκτικής στο περιβάλλον, του δίνει μια ολοκληρωμένη ενότητα σε όλα τα στοιχεία του, μια σχετικότητα ανάμεσά τους, και μια διαλεκτική μεταβολή, η οποία είναι σύμφυτη με όλα τα στοιχεία του. Το περιβάλλον, όπως και η Ιστορία, είναι τόσο σύνθετο φαινόμενο, που μόνο με τη Διαλεκτική μπορεί να μελετηθεί.

Δεύτερο, το περιβάλλον δεν είναι μόνο φυσικό φαινόμενο, αλλά και κοινωνικό, από τη στιγμή που ένα από τα βασικά υποσυστήματά του είναι και ο άνθρωπος. Ετσι, στο πλαίσιό του, υπεισέρχεται και ο κοινωνικός παράγοντας με ό,τι αυτό συνεπάγεται: Τις κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις και την ιστορική εξελικτική διαδικασία τους. Ο Ιστορικός Υλισμός, έτσι, αποτελεί απαραίτητο πλαίσιο προσέγγισης των περιβαλλοντικών προβλημάτων. Τίποτα πλέον στο περιβάλλον δεν είναι αποτέλεσμα μόνο βιολογικών και φυσικών Νόμων, αλλά και κοινωνικών. Η καταστροφή του περιβάλλοντος του 20ού αιώνα, είναι απλά συνέπεια συγκεκριμένων κοινωνικοοικονομικών και ιστορικών εξελίξεων, οι οποίες προκαλούνται στη βάση του ιδιωτικού καπιταλιστικού κέρδους. Η ρύπανση της ατμόσφαιρας από την αλόγιστη χρήση του ιδιωτικού αυτοκινήτου ως πηγής κερδών των αυτοκινητοβιομηχανιών και των εταιριών πετρελαιοειδών, η αλλαγή του κλίματος από την εξαφάνιση των τροπικών δασών από τις πολυεθνικές εταιρίες εμπορίας τροπικής ξυλείας και τις φάρμες που εγκαθίστανται στις πρώην δασικές εκτάσεις, η δηλητηρίαση των εδαφών, αλλά και των ανθρώπων από την αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων, που τελικά ωφελούν μόνον τις εταιρίες παραγωγής τους, η καταστροφή της βιοποικιλότητας και τόσα άλλα φαινόμενα περιβαλλοντικών καταστροφών δεν είναι τίποτα άλλο από τις επιδράσεις του κοινωνικοοικονομικού πλαισίου στο περιβάλλον.

Σοσιαλισμός και περιβάλλον

Μετά από όλα αυτά, είναι κατανοητό ότι η περιβαλλοντική προστασία είναι τόσο σύμφυτη με το σοσιαλισμό, όσο η περιβαλλοντική καταστροφή με τον καπιταλισμό, και αυτό δεν είναι σχήμα λόγου, αλλά αποτέλεσμα της ίδιας της φιλοσοφίας και των νόμων του κάθε συστήματος.

Ο καπιταλισμός είναι το σύστημα της «ατομικής» πρωτοβουλίας, που αυτό όμως σημαίνει του ανεξέλεγκτου ιδιωτικού κέρδους χωρίς καμιά πρόνοια για κανέναν και για τίποτε, με συνέπειες τους πολέμους, τις περιβαλλοντικές καταστροφές, την απώλεια της υγείας εκατομμυρίων ανθρώπων, για να κερδίσουν οι εταιρίες που παράγουν φυτοφάρμακα, χημικά, μεταλλαγμένα.

Ο σοσιαλισμός, αντίθετα, από τη φιλοσοφία του είναι ένα σύστημα που αφορά όλους τους εργαζόμενους ανθρώπους, στο οποίο δεν υπάρχει ατομικό ιδιωτικό κέρδος και εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Το φιλοσοφικό πλαίσιο του σοσιαλισμού είναι ο Μαρξισμός, ο Διαλεκτικός και ο Ιστορικός Υλισμός. Ο σοσιαλισμός δρα σε μια ενότητα φύσης και ανθρώπινης κοινωνίας, οι Νόμοι του εκπορεύονται από τους Νόμους της Διαλεκτικής – αλλιώς δεν είναι σοσιαλισμός – και αυτό σημαίνει ότι η αρμονική ανάπτυξη με το περιβάλλον είναι συστατικό του στοιχείο.

Γεώργιος Μ. Σαρηγιάννης
Καθηγητής Πολεοδομίας ΕΜΠ 

Το κείμενο του καθηγητή Γ. Μ. Σαρηγιάννη δημοσιεύτηκε στον Ριζοσπάστη τον Ιούνη του 2003, στα πλαίσια αφιερώματος στο περιβάλλον. Αναδημοσιεύεται εδώ με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος.

 

ΠΗΓΗ:  ΚΑΤΙΟΥΣΑ

Γιώργος Μητραλιάς - Προσοχή, κίνδυνος θάνατος: Όχι, το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λε Πεν δεν είναι “ένα κόμμα σαν όλα τα άλλα”!

[Φωτ. Mail on Line]

----------------------------------

Προσοχή, κίνδυνος θάνατος:
Όχι, το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λε Πεν δεν είναι “ένα κόμμα σαν όλα τα άλλα”!

του Γιώργου Μητραλιά

Το δημοσιευμένο στις 11 του περασμένου Μάρτη άρθρο μας για τις επερχόμενες γαλλικές προεδρικές εκλογές είχε τον εύγλωττο και συνάμα πολύ επίκαιρο τίτλο “Από την παρούσα αποσύνθεση του παλιού στην αυριανή ιστορική θεσμική και πολιτική κρίση”. (1) Αν ήταν να σχολιάζαμε τώρα τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου αυτών των προεδρικών εκλογών αλλά και τις βαθύτερες εξελίξεις που αυτά πυροδοτούν, δεν θα αλλάζαμε ούτε τον τίτλο, ούτε μια λέξη από το περιεχόμενο εκείνου του άρθρου. Κατά συνέπεια, τουλάχιστον προς το παρόν δεν θα είχαμε να προσθέσουμε κάτι το ουσιαστικό…

Αν όμως νοιώθουμε σήμερα την επιτακτική ανάγκη να επανέλθουμε στις γαλλικές εκλογές αυτό οφείλεται όχι μόνο στο γεγονός ότι μεσολάβησε μια “απρόβλεπτη” σημαντική εξέλιξη αλλά και ότι αυτή η εξέλιξη έχει άμεσες συνέπειες τεράστιας σημασίας σε όλη την Ευρώπη και ίσως ακόμα περισσότερο... στη δική μας χώρα. Αναφερόμαστε -προφανώς- στα προβλήματα που δημιούργησε η στάση του Ζαν Λυκ Μελανσόν -αλλά και των δυο “μικρότερων” υποψηφίων της αντικαπιταλιστικής αριστεράς- στο ζήτημα της ψήφου των αριστερών στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, με δεδομένη την παρουσία σε αυτόν της Μαρίν Λε Πεν του ρατσιστικού, ακροδεξιού και άκρως επικίνδυνου Εθνικού Μετώπου.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ: ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΕΝΟΣ ΒΙΒΛΙΟΥ ΕΝ ΤΩ ΓΙΓΝΕΣΘΑΙ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ: ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΕΝΟΣ ΒΙΒΛΙΟΥ ΕΝ ΤΩ ΓΙΓΝΕΣΘΑΙ

1. ΟΙ ΔΥΟ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ
Θα ήθελα να ξεκινήσω με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε, σύμφυτες, εν πολλοίς, στην έννοια της κρίσης. Μια πρώτη δυσκολία είναι ότι η έννοια αυτή, από την πολλή χρήση, μοιάζει να έχει χάσει τη σημασία της και το τι ακριβώς συνεπάγεται. Ο R. Koselleck,[1] σε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του για τη γενεαλογία και τις διαχρονικές χρήσεις και μετατοπίσεις του όρου, σημειώνει ότι η έννοια της «κρίσης»:
   «Εξ αιτίας της μεταφορικής της ευελιξίας, απόκτησε βαρύτητα (importance). Υπεισέρχεται στη γλώσσα της καθημερινότητας. Γίνεται ένα κεντρικό σλόγκαν (catch-word, Schlagwort). Στον αιώνα μας δεν υπάρχει, ουσιαστικά, καμιά περιοχή της ανθρώπινης ζωής που να μην έχει εξεταστεί και ερμηνευτεί με τη βοήθεια αυτής της έννοιας με την εγγενή της απαίτηση για αποφάσεις και επιλογές» (2006, σ. 358).  

 

Πώς μπορούμε, συνεπώς, να αποκαταστήσουμε το νόημα μιας λέξης με τόσο γενικευμένη, μεταφορική και πολλαπλή χρήση; Διατυπώνω, λοιπόν, την άποψη ότι έχουμε δύο τρόπους, δύο Λόγους (discourses), με τους οποίους μιλάμε για το ζήτημα της κρίσης και, κατά συνέπεια, κατανοούμε την έννοια της. Υπάρχει, αφ’ ενός ο δημόσιος Λόγος, ο Λόγος των εφημερίδων, των πολιτικών, της καθημερινότητας, και, αφ’ ετέρου, ο επιστημονικός Λόγος. Η διαφορά τους, όχι πάντοτε εμφανής, είναι σημαντική.
Ο δημόσιος Λόγος τείνει στο να αναγάγει την κρίση στα φαινόμενα, να μιλήσει για συγκεκριμένα πράγματα, περιοχές της ανθρώπινης δραστηριότητας, τα οποία θεωρεί ότι είναι σε κρίση. Κατά καιρούς, συνεπώς, διάφοροι θεσμοί, οργανωτικές μορφές, κοινωνικές καταστάσεις, αξίες ή πρακτικές, περιοχές, πόλεις ή και συνοικίες μπορεί να θεωρηθούν ότι βρίσκονται σε μια κατάσταση κρίσης, σοβαρή ή λιγότερο σοβαρή. Στην περίπτωση αυτή η λέξη «κρίση» συνοδεύεται, σχεδόν πάντοτε, από έναν επιθετικό προσδιορισμό. Λόγου χάρη, μιλάμε για την οικονομική κρίση κι έχουμε στο μυαλό μας την κρίση του χρέους, τη δημοσιονομική κρίση, τον πληθωρισμό, την ανεργία, το έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών ή την πτώση των τιμών του χρηματιστηρίου. Μιλάμε για την κρίση του εκπαιδευτικού συστήματος και, βεβαίως, μπορεί ο καθένας να έχει στο μυαλό του κάτι διαφορετικό για το τι είναι το εκπαιδευτικό σύστημα, ποιες είναι οι λειτουργίες του, και για το τι συνιστά την κρίση του. Μιλούσαμε στη δεκαετία του 1980 και του 1990 για την αποβιομηχάνιση και τις συνέπειές της στην κοινωνική οργάνωση και στην οργάνωση του χώρου. Μιλάμε σήμερα περισσότερο για την κρίση του περιβάλλοντος και την ενέργεια. Μιλάμε για την κρίση ταυτότητας, με αναφορά στα κοινωνικά υποκείμενα, την κρίση του θεσμού του γάμου, τη δημογραφική κρίση, την κρίση στη Μέση Ανατολή, τα μεταναστευτικά ρεύματα, την κρίση των πολιτικών κομμάτων, και ούτω καθεξής.[2] 

21 Ιανουαρίου 2017: Οι μεγαλύτερες διαδηλώσεις της ιστορίας σηματοδοτούν μια νέα εποχή - το ξύπνημα του αμερικανού γίγαντα!

 [3,6 - 4,5 εκατομμύρια διαδηλωτές στις ΗΠΑ διαδήλωσαν στις 21 Ιανουαρίου στο κάλεσμα των γυναικών  - Η μεγαλύτερη διαδήλωση στην ιστορία των ΗΠΑ | Δείτε το Χάρτη ΕΔΩ || Διαδηλώσεις σε όλον το κόσμο ΕΔΩ - Στην Αθήνα ΕΔΩ]

---------------------------------

21 Ιανουραίου 2017
Οι μεγαλύτερες διαδηλώσεις της ιστορίας σηματοδοτούν μια νέα εποχή και ...
(από μια γυναικεία διαδήλωση ξεκίνησε η μεγάλη Γαλλική Επανάσταση του 1789 αλλά και η ακόμα μεγαλύτερη στη Ρωσία πριν από ακριβώς έναν αιώνα...)

 

το ξύπνημα του αμερικανού γίγαντα!
 

 του Γιώργου Μητραλιά

 

Αν και αρκετοί δεν το αντιλήφθηκαν, ή έκαναν πως δεν το αντιλήφθηκαν, αυτό που συνέβη στις 21 Ιανουαρίου 2017 στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής είναι στη κυριολεξία κοσμοϊστορικό: Οι μεγαλύτερες διαδηλώσεις στην ιστορία των ΗΠΑ αλλά και στην ιστορία της ανθρωπότητας! Τουλάχιστον 4 και ίσως 5 και παραπάνω εκατομμύρια διαδηλωτές και διαδηλώτριες! Ένα γεγονός που σίγουρα γράφει Ιστορία και εγκαινιάζει μια νέα εποχή ταξικών αγώνων μετά από μια μακρά καταθλιπτική περίοδο υποχωρήσεων και ηττών…(1)

Το πρώτο συμπέρασμα είναι προφανές και ευνόητο: O αμερικανικός γίγαντας ξυπνάει και βγαίνοντας από την ατέλειωτη νάρκη του φέρνει τα πάνω κάτω σε όλο το κόσμο! Γιατί πέρα από την πρωτοφανή μαζικότητα, υπάρχει και η “ποιότητα” αυτών των διαδηλώσεων. Και πριν απ’όλα, η κατακλυσμική κυριαρχία των γυναικών που φέρνει ανεπαισθήτως στη μνήμη κάποιες άλλες γυναικείες διαδηλώσεις που σφράγισαν την ιστορία της ανθρωπότητας στους τελευταίους τρεις αιώνες. Ναι, ο πειρασμός είναι μεγάλος και υποκύπτουμε ευχαρίστως σε αυτόν θυμίζοντας ότι από μια γυναικεία διαδήλωση ξεκίνησε η μεγάλη Γαλλική Επανάσταση του 1789 αλλά και η ακόμα μεγαλύτερη στη Ρωσία πριν από ακριβώς έναν αιώνα...

Όμως, υπάρχει και συνέχεια καθώς αυτή η γυναικεία διάσταση συμπληρώνεται και αποκτά όλη την εκρηκτική της γόμωση από την τεράστια συμμετοχή της νεολαίας που κυριαρχεί στο νέο και τόσο υποσχόμενο αμερικανικό κίνημα. Μιας νεολαίας μαχητικής και συνάμα ευαίσθητης, αλληλέγγυας και για αυτό ενωτικής και ενωμένης πέρα από τις “φυλετικές” και άλλες διαφορές που εκμεταλλεύονται εκείνοι που διαιρούν για να βασιλεύουν. Σε μια Ευρώπη που έχει σχεδόν ξεχάσει το νεολαιίστικο πρόσωπο των κοινωνικών διαμαρτυριών και εξεγέρσεων, είναι σίγουρα καλοδεχούμενο βάλσαμο ψυχής και αντικαταθλιπτικό φάρμακο το θέαμα των εκατομμυρίων αμερικανών νέων που γεμίζουν τους δρόμους δηλώνοντας μάλιστα... “σοσιαλιστές”...

Αλλά όχι μόνον αυτό. Ο ωκεανός των αυτοσχέδιων πλακάτ που έδινε τον τόνο και έκανε τόσο πολύχρωμες τις διαδηλώσεις είναι αδιάψευστος μάρτυρας της αυτενέργειας των διαδηλωτριών και διαδηλωτών. Σχεδόν ο καθένας και η καθεμιά κρατούσαν το δικό τους πλακάτ που είχαν φτιάξει με τα δικά τους χέρια και τα γνωστά “ευρωπαϊκά” μας “ετοιματζίδικα” πανώ ήταν απλώς ανύπαρκτα! Απόδειξη κι αυτή του συνειδητού πάθους των διαδηλωτών και διαδηλωτριών, που έκανε το ατέλειωτο πλήθος να πάλλεται, να βογγά και να ουρλιάζει σαν ένας άνθρωπος. Ακριβώς όπως συνέβαινε κάποτε στο μακρινό Μάη του ‘68…

Δράση ενάντια στη CETA | Σάββατο 28 Ιαν.2017 | Ερμού και Νίκης - Σύνταγμα - Ώρα 12:00

To Οικοσοσιαλιστικό blog συμμετέχει στη δράση ενάντια στη CETA ΕΔΩ ΕΔΩ.

State of Power 2016

Μια εξαιρετική έκδοση | Κλικάρετε ΕΔΩ ΕΔΩ

150 χρόνια Καρλ Μαρξ "Το Κεφάλαιο" | 14-15 Ιανουαριου 2017 | Αίγλη Ζαππείου

Με αφορμή την επαίτειο των 150 χρόνων από την έκδοση του πρώτου τόμου του Κεφαλαίου του Μαρξ, το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ - Παράρτημα Ελλάδας σε συνεργασία με το περιοδικό Θέσεις οργανώνουν ένα διήμερο διεθνές συνέδριο στην Αθήνα.

Το μείζον έργο του Καρλ Μαρξ, Το Κεφάλαιο, αναγνωρίζεται ευρύτατα ως η θεωρητική αφετηρία για όλους όσοι ενδιαφέρονται για την αποκρυπτογράφηση και σε βάθος ανάλυση των εσωτερικών μηχανισμών λειτουργίας του καπιταλισμού. Το σύστημα των εννοιών και αναλύσεων που περιέχεται στο Κεφάλαιο παρέχει στους ριζοσπάστες στοχαστές τις απαραίτητες γνώσεις για να απομυθοποιήσουν τις «αλήθειες» των κυρίαρχων αστικών θεωρητικών σχημάτων, ιδεολογικών βεβαιοτήτων και συνεπαγωγών πολιτικής και επομένως αποκτά μεγάλη θεωρητική και πολιτική σημασία. Η Μαρξική «κριτική της πολιτικής οικονομίας» που αναπτύσσεται στο Κεφάλαιο και στα σχετιζόμενα με αυτό χειρόγραφα της περιόδου 1857-1867, διαμορφώνει μια ιδιαίτερη θεωρητική περιοχή, η οποία επιτρέπει την κατανόηση των σχέσεων οικονομικής και κοινωνικής εξουσίας, των κινητήριων δυνάμεων και των τάσεων εξέλιξής τους, σε όλες τις κοινωνίες, όπου ο καπιταλιστικός τρόπος της παραγωγής είναι κυρίαρχος. Το Κεφάλαιο παραμένει επίκαιρο έργο και σημαντικό, ιδιαίτερα εν μέσω της παρούσας παγκόσμιας συστημικής οικονομικής κρίσης.

Το πρόγραμμα ΕΔΩ. VIDEO ΕΔΩ

ΠΗΓΗ ΕΔΩ