31ο Ετήσιο Συνέδριο Ευρωπαίων Οικονομολόγων (Euro-Μemo Group) που πραγματοποιήθηκε στο «Πάντειο» Πανεπιστήμιο στις 22-23 Σεπτέμβρη 2025
{31st Annual Conference of EURO-ΜΕΜΟ 22nd -23rd September 2025 Athens/Greece Co-organised by Panteion University of Social and Political Sciences “Europe Quo Vadis: Militarisation or socio-ecological transformation“}
Contribution by Yiannis Tolios, Dr. Economist-researcher in Athens Marxist Institute ‘MACHOME’
“Foreign Policy and Re-Arm Europe: Is there a promising perspective for the EU”?
Εισήγηση Γιάννη Τόλιου, Διδάκτωρ οικονομικών-ερευνητή, εκ μέρους του Μαρξιστικού Χώρου Μελέτης & Έρευνας «ΜΑΧΩΜΕ»
«Εξωτερική Πολιτική και Στρατιωτικοποίηση: Υπάρχει ελπιδοφόρα προοπτική για την ΕΕ;»
Βασικά σημεία Εισήγησης
Το φετινό συνέδριο του Euro-Memo, θέτει ουσιαστικά στο επίκεντρο της συζήτησης, το κρίσιμο ερώτημα για τη βιωσιμότητα της ΕΕ. Ταυτόχρονα επισημαίνουμε ότι το θέμα της Εξωτερικής Πολιτικής είναι υποβαθμισμένο σε σχέση με τη σημερινή κατάσταση της οικονομίας και τις προοπτικές της ΕΕ.
Από την ευρύτερη εισήγηση που ακολουθεί, θα επικεντρωθούμε σε 7 σημεία!
1.Εξωτερική Πολιτική και πολιτική Άμυνας & Ασφάλειας της ΕΕ
Τα τελευταία χρόνια η εξωτερική πολιτική σε συνδυασμό με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που ακολουθεί η ηγεμονική ελίτ της ΕΕ, έχει παίξει αρνητικό ρόλο στη ζωή των ευρωπαίων πολιτών. Ειδικότερα η στάση της στον πόλεμο της Ουκρανίας, επέφερε βαθύ πλήγμα στους ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠ, καθώς στη συνοχή και βιωσιμότητα της ΕΕ. Παράλληλα με την πολιτική «κυρώσεων» κατά της Ρωσίας και το «πάγωμα» των οικονομικών σχέσεων, ιδιαίτερα στον ενεργειακό τομέα, η ΕΕ …«πυροβόλησε τα πόδια της» (!!), χωρίς να προκαλέσει κανένα σοβαρό πρόβλημα στη Ρωσία. Ήδη πολλές χώρες, ιδιαίτερα Γερμανία και Γαλλία, βιώνουν άμεσα τις συνέπειες (οριακή αύξηση ΑΕΠ, τάσεις αποβιομηχάνισης, κ.ά.). Η ανατίναξη των αγωγών αερίου «Nord Stream», η προμήθεια ακριβότερου LNG από τις ΗΠΑ και τα εξοπλιστικά «πακέτα» προς την Ουκρανία, αποκαλύπτουν μια πτυχή των συνεπειών της λαθεμένης εξωτερικής πολιτικής. Έκφραση αυτής τη πολιτικής είναι και το πρόγραμμα «στρατιωτικοποίησης» με τίτλο «ReArm Europe».[1]
Δυστυχώς η θετική εμπειρία της συνεργασίας μεταξύ Γερμανίας-Ρωσίας, η λεγόμενη ‘Οστπολιτίκ’ επί κυβερνήσεων Μπράντ, Σρέντερ και Μέρκελ (όπου η Γερμανία αγόραζε φθηνό πετρέλαιο και φυσικό αέριο και πωλούσε βιομηχανικά προϊόντα), εγκαταλείφθηκε κάτω από τις πιέσεις των ΗΠΑ, καθώς και το «δόγμα» της συνεχούς επέκτασης του ΝΑΤΟ Ανατολικά. Παρά τις σαφείς δεσμεύσεις που είχαν δοθεί στη Ρωσία το 1991 από τους Νατοϊκούς συμμάχους (ΗΠΑ, Γερμανία, Γαλλία, Αγγλία, μετά τη διάλυση του «Συμφώνου της Βαρσοβίας»), ότι δεν θα γίνει …«ούτε ίντζα» επέκταση του ΝΑΤΟ Ανατολικά, στην πορεία έγιναν 5 κύματα επέκτασης και ένταξης συνολικά 17 χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, ενώ τέθηκε στόχος ένταξη και της Ουκρανίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι στη «Διακήρυξη Ανεξαρτησίας της Ουκρανίας» το 1991, υπήρξε ρητή αναφορά στη σχετική «Διακήρυξη», ότι «η Ουκρανία θα είναι αδέσμευτο, μη πυρηνικό και ουδέτερο κράτος»,[2] κάτι που αποσιωπάται από τους κυρίαρχους κύκλους της Δύσης!
2.Οι διεθνείς γεωπολιτικές αλλαγές και το Πρόγραμμα «ReArm Europe»
Η άνοδος στην προεδρία των ΗΠΑ του Ντόναλτ Τράμπ, σηματοδότησε αλλαγές στις διεθνείς οικονομικές σχέσεις των ΗΠΑ, τόσο με τις ανταγωνιστικές χώρες (πχ. Κίνα), όσο και με φιλικές (πχ. ΕΕ, Ιαπωνία, κ.ά.), κυρίως με επιβολή δασμών στις εισαγωγές στις ΗΠΑ, προκειμένου να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα των αμερικανικών προϊόντων. Η εμπορική συμφωνία που υπέγραψε η επικεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλα Φον ντερ Λάϊεν προβλέπει δασμούς 15% στις εξαγωγές από ΕΕ προς ΗΠΑ (από 4,5% που ήταν), χωρίς καμιά ανταπόδοση στις εξαγωγές αμερικάνικων προϊόντων στην ΕΕ. Επίσης προβλέπει την εισαγωγή ενεργειακών προϊόντων (LNG, πετρέλαιο, κ.ά.) ύψους 750 δις δολαρίων (640 δις €) στα επόμενα τρία χρόνια, καθώς και ιδιωτικές επενδύσεις 600 δις δολ. από την ΕΕ στις ΗΠΑ, η οποία γεννάει ερωτήματα, πως αυτές μπορούν να εξασφαλιστούν;
Δεν είναι τυχαίο που ο γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού, δήλωσε μετά την υπογραφή της συμφωνίας, ότι σήμερα …«Είναι μια σκοτεινή ημέρα για την Ευρώπη, όταν μια συμμαχία ελευθέρων λαών ενωμένων για να διεκδικήσουν τις αξίες τους και να υπερασπιστούν τα συμφέροντα τους, η ΕΕ αποφασίζει να υποταχθεί»![3] Όλα αυτά δικαιώνουν το σύνθημα του Τράμπ «MEGA» (Make America Grate Again), αλλά σηματοδοτούν από την άλλη το σύνθημα «κάντε την ΕU μικρότερη».!
Εκτός από το θέμα των δασμών, η προεδρία Τράμπ, έφερε και αλλαγές στο θέμα του πολέμου στην Ουκρανία, με άρνηση στήριξης ενός πολέμου με «υψηλό αντίτιμο», χωρίς προοπτική νίκης. Η αντίδραση των ηγετών της ΕΕ, ήταν όχι απλά αμήχανη, αλλά επέλεξαν «τη λάθος πλευρά της ιστορίας». Αντί να αδράξουν την ευκαιρία αποδέσμευσης από ένα πόλεμο, στον οποίο είχαν ουσιαστικά συρθεί από τις ΗΠΑ επί προεδρίας Μπάϊντεν, επιμένουν στη πολύμορφη στήριξη του Ζελένσκι, με ένταση της εχθρότητας κατά της Ρωσίας (που μοιάζει με «υστερική πανδημία») και την επιβολή όλο και νέων οικονομικών κυρώσεων, ενώ επιμένουν σε φιλοπόλεμες θέσεις. Μάλιστα μετά τη συνάντηση Τράμπ-Πούτιν στην Αλάσκα (15/8/25) και σε συνέχεια Τράμπ-Ευρωπαίων ηγετών-ΓΓ ΝΑΤΟ και Ζελένσι στην Ουάσιγκτον (18/8.25), οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποδέχτηκαν να πληρώσουν τις νέες εξοπλιστικές δαπάνες, 100 δις δολ. από ΗΠΑ, για στήριξη του Ζελένσκι, (!)
Από την άλλη η ηγεμονική ελίτ της ΕΕ, ανακοίνωσε πρόγραμμα επανεξοπλισμού και «στρατιωτικοποίησης» των οικονομιών της, το «ReArm Europe», ύψους 800 δις € για τα επόμενα χρόνια, εγκαταλείποντας το σχέδιο ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας (δηλ. παραγωγικής ανασυγκρότησης) των οικονομιών της που είχε προτείνει ο πρώην Επίτροπος Μάριο Ντράγκι[4] και το οποίο είχε κατ’ αρχήν θετική αποδοχή από τους ηγέτες των χ-μ της ΕΕ.
Κυβερνητικά στελέχη από χώρες της ΕΕ και πολλά μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχουν εκφράσει έντονη αντίθεση στα σχέδια «στρατιωτικοποίησης», ενώ έντονες αντιδράσεις υπήρξαν και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τόσο για τις διαδικασίες έγκρισης του «ReArm Europe», όσο και τις προεκτάσεις εφαρμογής του.
3.Τι προβλέπει το σχέδιο «στρατιωτικοποίησης» της Ευρώπης
Το σχέδιο στρατιωτικοποίησης «ReArm Europe»,προβλέπει τον διπλασιασμό των στρατιωτικών δαπανών κάθε χώρας, από 2% κατά μέσο όρο σήμερα, στο 5% του ΑΕΠ σε βάθος δεκαετίας. Να σημειωθεί ότι οι στρατιωτικές δαπάνες των 27 κ-μ της ΕΕ το 2024 ανήλθαν σε 326 δις € (ή 1,9% του ΑΕΠ), σε σχέση με 200 δις το 2020 και 150 δις το 2010.[5] Το σχέδιο «ReArm Europe»,συνολικού ύψους 800 δις €, προβλέπει κάλυψη κατά 650 δις από τους κρατικούς προϋπολογισμούς των κρατών μελών με ενεργοποίηση «εθνικής ρήτρας διαφυγής» των στρατιωτικών δαπανών (ρήτρα παρέκκλισης 1,5% του ΑΕΠ επί πλέον των προβλέψεων 3% του Συμφώνου Σταθερότητας) και τα υπόλοιπα 150 δις με έκδοση ευρωομολόγων μέσω ειδικού χρηματοδοτικού εργαλείου «SAFE» (Security Action of Europe).
Στις χρηματοδοτήσεις του προγράμματος «SAFE» προβλέπεται συμμετοχή χωρών εκτός ΕΕ αλλά εντός ΝΑΤΟ (Βρετανία, Νορβηγία, Τουρκία), υποτιμώντας τα υπάρχοντα προβλήματα εθνικής ασφάλειας χωρών της ΕΕ, όπως Ελλάδας και Κύπρου, εξ’ αιτίας της επιθετικότητας της Τουρκίας (θα αναφερθούμε στη συνέχεια). Επίσης υπάρχει δυνατότητα έμμεσης συμμετοχής εταιριών του Ισραήλ στα προγράμματα χρηματοδότησης, τα οποία τελικά αποτελούν ευθεία υποστήριξη της επιθετικής πολιτικής του Ισραήλ στη Μέση Ανατολή και ειδικότερα στην πολιτική γενοκτονίας του λαού της Παλαιστίνης.!
4.Ανεδαφικοί ισχυρισμοί υπέρ του «ReArm Europe» από τις κυρίαρχες ελίτ της ΕΕ
Η ανακοίνωση του σχεδίου «ReArm Europe/Readiness 2030» από την πρόεδρο της Commission Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, τον Απρίλιο του 2025, στηρίχτηκε σε ορισμένες αιτιάσεις οι οποίες σε μεγάλο βαθμό έχουν χαρακτήρα μύθου (!).
Ο πρώτος ισχυρισμός, στηρίζεται το μύθο περί «επιθετικότητας της Ρωσίας», η οποία κατά την Φον ντερ Λάιεν, είναι θέμα χρόνου να συνεχίσει την επέκταση και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες μετά την κατάληψη της Ουκρανίας, γι’ αυτό και η ανάγκη στήριξης της. Ωστόσο η εμμονή οικονομικής και στρατιωτικής στήριξης του καθεστώτος Ζελένσκυ, έχει κύριο στόχο την φθοράς της Ρωσίας …«με θυσία και του τελευταίου ουκρανού»!
Ένας δεύτερος ισχυρισμός για την αναγκαιότητα του «ReArm Europe», είναι η ανάγκη «στρατιωτικής απεξάρτησης» της ΕΕ από τις ΗΠΑ, η οποία δικαιολογείται τόσο με τη μείωση των δαπανών στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στην Ευρώπη, όσο και από την αλλαγή στάσης των ΗΠΑ στον πόλεμο της Ουκρανίας. Στην ουσία το πρόβλημα δεν αφορά απλά την αμυντική ανεξαρτησία της ΕΕ από τις ΗΠΑ, όσο την ανακατανομή κονδυλίων στήριξης του ΝΑΤΟ για ελάφρυνση των ΗΠΑ και αύξησης της οικονομικής και στρατιωτικής συμμετοχής της ΕΕ στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ.
Τέλος ένας ακόμα ισχυρισμός για αύξηση της παραγωγής πολεμικού εξοπλισμού, αφορά την ιδέα χρησιμοποίησης της «στρατιωτικοποίησης» ως μοχλό γενικότερης «τόνωσης της οικονομικής ανάπτυξης» των χωρών της ΕΕ. Ωστόσο η ιστορική εμπειρία έχει δείξει, ότι οι στρατιωτικές δαπάνες έχουν μειωμένη επίδραση στην ανάπτυξη λόγω χαμηλού πολλαπλασιαστή (περιορισμένο εύρος πολλαπλασιαστικών διακλαδικών διασυνδέσεων και επιδράσεων στην οικονομία). Οι στρατιωτικές δαπάνες είναι σαν να πετάς «πλούτο στη θάλασσα».!! Αναπόφευκτα θα στερήσουν επενδύσεις σε παραγωγικούς τομείς με αυξημένο πολλαπλασιαστή (πχ. μεταποίηση, υποδομές, οικολογική και ενεργειακή μετάβαση, ψηφιακή τεχνολογία, κ.ά.)!
5.Οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις από το ReArm Europe
Από την εξέταση των βασικών πτυχών του προγράμματος «επαναξοπλισμού» της ΕΕ, προκύπτει το κρίσιμο ερώτημα για τις πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές, περιβαλλοντικές συνέπειες που θα έχει η προώθηση του. Ας δούμε κατ’ αρχάς «ποιοι κερδίζουν» και «ποιοι χάνουν» από τις επιλογές του.!!
Από την αύξηση των στρατιωτικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ, κερδισμένες θα είναι κατ’ αρχάς οι ΗΠΑ με μείωση δαπανών στήριξης του ΝΑΤΟ και την παραμονή στρατευμάτων στην Ευρώπη, όπως και οι πολεμικές βιομηχανίες των ΗΠΑ, με την αύξηση της πώλησης οπλικών συστημάτων στην ΕΕ-άμεσα και μακροπρόθεσμα-μαζί και αγορά οπλικών συστημάτων και διάθεση τους στην Ουκρανία. Επίσης ωφελημένες θα είναι οι αμερικάνικες πολυεθνικές ενέργειας, με τις συνεχιζόμενες πωλήσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) σε υψηλότερες τιμές, σε σχέση με τις χαμηλότερες που θα είχαν οι χ-μ της ΕΕ αν συνέχιζαν να προμηθεύονταν από τη Ρωσία.
Από την άλλη, με το σχέδιο «επανεξοπλισμού», η ΕΕ αποκαθιστά εν μέρει την ιμπεριαλιστική της ισχύ σε στρατιωτικό επίπεδο, ενώ ιδιαίτερα ωφελημένες θα είναι οι πολεμικές βιομηχανίες των ισχυρών χωρών (Γαλλίας, Γερμανίας, Ιταλίας) και άλλων μελών του ΝΑΤΟ (Αγγλίας, Τουρκίας, κλπ). Το ζήτημα της «ειρήνης» δεν υφίσταται στη λογική του «ReArm Europe» και θεωρείται εχθρός του!!
Τέλος σε γεωπολιτικό επίπεδο, η ευρωπαϊκή ελίτ επιδιώκει κέρδη και μέσω της παραπέρα διείσδυσης προς Ανατολάς, με τη σχεδιαζόμενη συμμετοχής της ΕΕ σε σχέδια «ανοικοδόμησης» της Ουκρανίας (έγιναν ήδη οι πρώτες συσκέψεις στη Ρώμη), ελπίζοντας να …«αρπάξουν» κάτι και από τις «σπάνιες γαίες», τις οποίες ήδη έχουν …«καπαρώσει» οι ΗΠΑ σε συμφωνία με το Ζελένσκυ, με «αντιπαροχή» την προμήθεια πολεμικού υλικού.!
Ωστόσο αυτή είναι η μία όψη.!! Υπάρχει και η άλλη όψη. Η «σκοτεινή», η αντιλαϊκή, η αντιδημοκρατική, η αντι-περιβαλλοντική, σε βάρος της κοινωνικο-οικονομικής ανάπτυξης και του βιοτικού επιπέδου των λαών της ΕΕ. Οι τεράστιοι οικονομικοί πόροι που θα σπαταληθούν σε εξοπλιστικά προγράμματα, θα είναι σε βάρος κοινωνικών δαπανών («το κράτος πρόνοιας δεν μπορεί πλέον να χρηματοδοτηθεί», δήλωσε πρόσφατα ο καγκελάριος Μερτζ) και αντιμετώπισης κρίσιμων αναπτυξιακών και περιβαλλοντικών προβλημάτων, ιδιαίτερα της κλιματικής κρίσης.
Ειδικότερα για τους κοινωνικούς πόρους του προϋπολογισμό της ΕΕ, άρχισαν ήδη οι συζητήσεις για περικοπές κοινωνικών και αναπτυξιακών κονδυλίων. Συγκεκριμένα σχεδιάζεται η μείωση των κονδυλίων στήριξης της «κοινής αγροτικής πολιτικής» (ΚΑΠ) που απορροφά το 1/3 των κονδυλίων του προϋπολογισμού της ΕΕ που το ύψος τους το 2025 ανέρχεται σε 200 δις €. Οι αρχικές εκτιμήσεις μιλούν για περικοπές της ΚΑΠ γύρω στο 25%, πράγμα που θα έχει δραματικές συνέπειες στην αγροτική οικονομία και ιδιαίτερα στους μικρομεσαίους αγρότες! Το μέτρο θα πλήξει ιδιαίτερα τους έλληνες αγρότες και θα ενισχύσει το χάσμα της περιφερειακής και κοινωνικής ανισότητας της Ελλάδας, σε σχέση με τις ισχυρές χώρες της ΕΕ.
Οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις από το πρόγραμμα «ReArm Europe», δεν θα είναι προφανώς ισοδύναμες στις χ-μ της ΕΕ. Οι χώρες με αναπτυγμένη πολεμική βιομηχανία (πχ. Γαλλία, κ.ά.) θα έχουν οικονομικά οφέλη από τις πωλήσεις πολεμικού υλικού προς τις υπόλοιπες χώρες, κυρίως τις μικρότερες. Ταυτόχρονα ο προσανατολισμός των δαπανών σε εξοπλισμούς, θα στερήσει πόρους προς άλλους κρίσιμους τομείς και ειδικότερα προς το περιβάλλον προς αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
Ειδική έρευνα που έγινε για λογαριασμό του Γραφείου Ζητημάτων Αφοπλισμού του ΟΗΕ, εκτιμάται ότι η αλματώδης αύξηση των εξοπλισμών στα επόμενα χρόνια, θα επιδεινώσει δραματικά την κλιματική κρίση. Μόνο οι χώρες του ΝΑΤΟ και το περιβόητο πρόγραμμα «ReArm Europe», θα επιβαρύνει την ατμόσφαιρα με τουλάχιστον 200 εκατ. τόνους διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Υπολογίζεται ότι κάθε ποσοστιαία μονάδα αύξησης του μεριδίου ΑΕΠ που καταλήγει σε εξοπλισμούς, αυξάνει τις εθνικές εκπομπές CO2 μεταξύ 0,9% και 2%.!![6]
6.Τι σημαίνει για την Ελλάδα το πρόγραμμα ReArm Europe;
Η Ελλάδα βρίσκεται ήδη στην κορυφή των χωρών της ΕΕ και του ΝΑΤΟ (εκτός τις ΗΠΑ), στις αμυντικές δαπάνες οι οποίες ξεπερνούν το 3,1% του ΑΕΠ.!! Εν όψει του «ReArm Europe», έχει εξαγγείλει νέο πρόγραμμα εξοπλισμών ύψους 28 δις € την προσεχή δεκαετία, το οποίο προβλέπεται να φθάσει 30 δις με τη συμμετοχή στο πρόγραμμα «SAFE», ενώ υπάρχει απόφαση αγοράς πολεμικών αεροπλάνων F-35 και φρεγατών κλάσης Constellation από τις ΗΠΑ. Οι υψηλές δαπάνες δικαιολογούνται στο όνομα υπεράσπισης της χώρας από τις επιθετικές βλέψεις της Τουρκίας, η οποία έχει εξαγγείλει από χρόνια «casus belli» σε περίπτωση επέκτασης των χωρικών υδάτων στο Αιγαίο (από τα 6 στα 12 μίλια), παρ’ ότι έχει το δικαίωμα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.! Είναι άκρως αντιφατικό το γεγονός ότι η Ελλάδα, παρ’ ότι μέλος του ΝΑΤΟ, παρά τις υψηλές στρατιωτικές δαπάνες στο όνομα προστασίας από την επιθετικότητα της Τουρκίας (επίσης μέλος του ΝΑΤΟ) και παρά την ένταξή της στην ΕΕ και τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα «ReArm Europe», παραμένει αμυντικά ανασφαλής.!!!
Με τη συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα, αντί να ενισχύεται η «αμυντική της θωράκιση», ενισχύεται στρατιωτικά η Τουρκία, η οποία διεκδικεί ευρωπαϊκά κονδύλια για παραγωγή πολεμικού εξοπλισμού και διάθεση του στις ευρωπαϊκές χώρες, ενώ παράλληλα ενισχύεται η στρατιωτική της ισχύ.! Αξίζει να σημειωθεί ότι με δημόσια δήλωση του ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυρ. Μητσοτάκης ζήτησε από την Τουρκία να εγκαταλείψει το «casus belli» για συμμετοχή της στο πρόγραμμα «SAFE», αλλά ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν αρνήθηκε, ενώ η Τουρκία συνεχίζει να αρνείται την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίες, παρ’ ότι είναι μέλος της ΕΕ (!). Θεωρούμε ότι η Τουρκία λόγω επιθετικής στάσης κατά της Ελλάδας δεν πρέπει άμεσα ή έμμεσα να λάβει κονδύλια από το πρόγραμμα «ReArm Europe». Επίσης πιστεύουμε ότι δεν πρέπει να καταργηθεί η αρχή της ομοφωνίας στα θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Άμυνας που σχεδιάζει η Κομισιόν.[7]
7.Η πολιτική «ΚΕΠΠΑ» της ΕΕ και οι προϋποθέσεις μιας ελπιδοφόρας προοπτικής
Τα σχέδια «στρατιωτικοποίησης» των οικονομιών της ΕΕ, αποτελούν αρνητικό βήμα για το μέλλον της ΕΕ και βρίσκονται σε ευθεία αντίθεση με τις επίσημες διακηρύξεις της «Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτική Ασφάλειας» (ΚΕΠΠΑ). Για μια ελπιδοφόρα προοπτική σύμφωνα με το όραμα της «Ευρώπης των λαών και των εργαζόμενων», που προβάλλουν οι προοδευτικές και αριστερές δυνάμεις των χωρών της ΕΕ, χρειάζεται ριζική στροφή στις ασκούμενες πολιτικές.
Συγκεκριμένα χρειάζεται:
Α) Το έλλειμμα δημοκρατίας, οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές και η ιμπεριαλιστική πολιτική των κυρίαρχων κύκλων της ΕΕ, πρέπει να εγκαταλειφθούν γιατί απέτυχαν να δώσουν βιώσιμη προοπτική στο όραμα της Ευρώπης των λαών. Χρειάζεται αλλαγή «φιλοσοφίας» και επαναθεμελίωση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, με προτεραιότητα πολιτικές ικανοποίησης ζωτικών αναγκών των λαών και των εργαζόμενων της ΕΕ, παράλληλα με την εφαρμογή πολυδιάστατης και ενεργητικής φιλειρηνικής εξωτερικής πολιτικής, αμοιβαίας ασφάλειας και ισότιμης συνεργασίας με όλες τις χώρες.
Β) Το ζήτημα της «άμυνας και της ασφάλειας» είναι πρωταρχικά θέματα εξωτερικής πολιτικής και δευτερευόντως στρατιωτικό ζήτημα. Η πολιτική αύξησης των στρατιωτικών δαπανών του ΝΑΤΟ, εκτός από τις αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη και στο βιοτικό επίπεδο των λαών, θα εντείνει τις εσωτερικές αντιπαραθέσεις εντός του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Ήδη ο Σλοβάκος Πρωθυπουργός Robert Fico,[8] μιλώντας στο Κοινοβούλιο της χώρας του, υποστήριξε την αναγκαιότητα αποχώρησης από το ΝΑΤΟ και ουδετερότητα της Σλοβακίας, επικαλούμενος το γεγονός ότι η γειτονική Αυστρία που είναι ουδέτερη χώρα, δίνει μόλις 1% του ΑΕΠ για αμυντικές δαπάνες, αντί 5% που καλείται να πληρώσει η Σλοβακία.!!
Γ) Η αύξηση των στρατιωτικών δαπανών δεν είναι ο δόμος για την ευημερία των λαών, αλλά δρόμος εξυπηρέτησης των συμφερόντων του Στρατιωτικού-Βιομηχανικού-Συμπλέγματος (Σ/Β-Σ) και των ιμπεριαλιστικών σχεδίων των Αμερικανο-Ευρω-Νατοϊκών συμμάχων. Ειδικά η συμμετοχή εταιριών της Τουρκίας και του Ισραήλ δεν έχει σχέση με την ευρωπαϊκή άμυνα, αλλά ενισχύει την επιθετικότητα της Τουρκίας σε βάρος της Ελλάδας & Κύπρου και τη «γενοκτονία» του λαού της Παλαιστίνης.
Δ) Αντί των σχεδίων αύξησης των στρατιωτικών δαπανών, χρειάζονται σχέδια προώθησης αναπτυξιακών και κοινωνικών προγραμμάτων, με ταυτόχρονη αλλαγή του πολιτικού προσανατολισμού της εξωτερικής πολιτικής, με άξονα τον ουσιαστικό σεβασμό της λαϊκής κυριαρχίας των χωρών-μελών και ενίσχυση της διακυβερνητικής συνεργασίας σε αμοιβαία επωφελή βάση. Η πολυμερής συνεργασία μεταξύ χωρών, η τήρηση του διεθνούς δικαίου σύμφωνα με τον Χάρτη του ΟΗΕ και η καταδίκη της πρακτικής των οικονομικών κυρώσεων ως «πολεμικό όπλο» στις διεθνείς σχέσεις, είναι βασικό στοιχείο της ειρηνικής συμβίωσης των χωρών. Η πρόταση του Ρώσου ΥΠΕΞ Σ.Λαβρόφ, για εγγυητές ασφαλείας της Ουκρανίας τα 5 μόνιμα μέλη του ΣΑ του ΟΗΕ συν Γερμανία και Τουρκία και μη ένταξη Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ,[9] αποτελεί ρεαλιστική λύση.
Ε) Η ασφάλεια των χωρών της ΕΕ δεν περνάει μέσα από την ένταση των εξοπλισμών, αλλά κυρίως μέσω εξωτερικής πολιτικής ειρηνικής συμβίωσης, αμοιβαίας ασφάλειας και ισότιμης συνεργασίας, η οποία πρέπει να αποτελεί έναν από τους βασικότερους άξονες για μια ελπιδοφόρα και βιώσιμη προοπτική της ΕΕ σε όφελος των ευρωπαϊκών λαών. Βρισκόμαστε σε μια περίοδο που η παλιά «παγκοσμιοποίηση» φθίνει και ένας νέος πολυπολικός κόσμος αναδύεται (π.χ. απέναντι στους G-7, έχουν δημιουργηθεί οι BRICS), γεγονός που απαιτεί πολυμερή προσέγγιση των διεθνών προβλημάτων με βάση τις αρχές του διεθνούς δικαίου και των Αρχών του Χάρτη του ΟΗΕ.
Στ) Σε επίπεδο ΕΕ και κάθε χώρα-μέλος, χρειάζεται προώθηση προγραμμάτων οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, δικαιότερης κατανομής εισοδήματος και πλούτου, αύξηση μισθών και συντάξεων για ενίσχυση αγοραστικής δύναμης, τόνωσης της ανάπτυξης και αύξηση της απασχόλησης, καθώς και ουσιαστική βελτίωση του επιπέδου ζωής των πραγματικών δημιουργών του υλικού και πνευματικού πλούτου.
Ζ) Ωστόσο αυτά δεν μπορούν να γίνουν απλώς με διακηρύξεις, αλλά χρειάζεται, όπως είπε και ο μεγάλος φιλόσοφος Αντώνιο Γκράμσι, «από την απαισιοδοξία της ανάλυσης στην αισιοδοξία της δράσης». Δηλαδή η ενεργητική συμμετοχή των λαών, με την ανάδειξη λαϊκών-ριζοσπαστικών κυβερνήσεων σε κάθε χώρα και δυνητικά σε όλη την ΕΕ, με ανάκτηση της οικονομικής και λαϊκής κυριαρχίας για την προώθηση τους, έχοντας ορίζοντα τη σοσιαλιστική προοπτική. Ειδικά, στην περίπτωση του «ReArm Europe», χρειάζεται άμεσα η ανάπτυξη ισχυρού αντιπολεμικού και φιλειρηνικού κινήματος σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να ανοίξει ο δρόμος σε ένα ελπιδοφόρο μέλλον για τους Eυρωπαϊκούς λαούς και ειδικότερα τη νέα γενιά.!
ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΤΟΛΙΟΥ ΕΔΩ - ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ Η ΠΗΓΗ ΤΗΣ ΑΝΑΡΤΗΣΗΣ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου