Τετάρτη 24 Δεκεμβρίου 2014

...και το 2015 βαδίζουμε τον Οικοσοσιαλιστικό δρόμο με αποφασιστικότητα, ενότητα και αλληλεγγύη


Μάκη Κουζέλη "Αυταρχισμός και ηγεμονία. Δέκα θέσεις για την Ευρώπη κι εμάς"

Ο Μάκης Κουζέλης διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το κείμενο στηρίζεται σε εισήγησή του στο Διεθνές Συνέδριο «Κρίση, Κράτος και Δημοκρατία. Αξιοποιώντας τη θεωρία του Νίκου Πουλαντζά (στην ανωτέρω φωτογραφία) για την αντιμετώπιση του αυταρχικού καπιταλισμού» (12-13 Δεκεμβρίου 2014).


Οι θέσεις που ακολουθούν συνοψίζουν, κάπως σχηματικά για να προκαλέσουν αντεπιχειρήματα, σκέψεις σχετικά με τα ζητήματα εξουσίας και ηγεμονίας στην Ευρώπη, από τη σκοπιά του ελληνικού κοινωνικού και πολιτικού παρόντος. Η διατύπωσή τους αντλεί, έστω και χωρίς άμεσες βιβλιογραφικές αναφορές, από τα γόνιμα θεωρητικά σχήματα και τα εννοιολογικά εργαλεία του Νίκου Πουλαντζά, από ό,τι μας έμαθε μέσω των κειμένων του και από όσα μας δασκάλεψε από κοντά.

1. Θέση 1η: Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναπτύσσεται ως μια δομή οικονομικής ισχύος και εξουσίας και απομακρύνεται όλο και περισσότερο από το υποτιθέμενα προσδοκώμενο μιας υπερ-εθνικής κρατικής οργάνωσης. Η δυναμική αυτή θεμελιώνεται στην απόλυτη σχεδόν επικράτηση μιας οικονομίστικης ιδεολογίας συνδεδεμένης με ό,τι ονομάστηκε νεοφιλελευθερισμός.

2. Ισχυρίζομαι επομένως, Θέση 2η, πως –ως προς την πορεία της Ε.Ε.– είναι μια ιδεολογική δύναμη που καθόρισε τον μονόπλευρα οικονομικό ορισμό του πολιτικού μορφώματος. Αυτό εννοεί πως αν συγκεκριμένες μορφές και τμήματα του κεφαλαίου όχι απλώς επέβαλαν μια υπέρ τους αναδιάταξη του μπλοκ εξουσίας και του συσχετισμού δυνάμεων στο σύνολο των ταξικών σχέσεων αλλά και αναπροσδιόρισαν τους όρους στη σφαίρα της κυκλοφορίας αλλά και της ίδιας της παραγωγής, η τόσο χαρακτηριστική αυτή δυναμική ύστερης ευρωπαϊκής νεωτερικότητας δεν θα ήταν νοητή αν δεν εκκινούσε από μια σαφή ιδεολογική κυριαρχία του λόγου περί ανταγωνισμού, ελεύθερης αγοράς, περί πρωτοκαθεδρίας της ιδιωτικής οικονομίας, περί προσδιορισμού των πάντων από το χρήμα – το χρήμα, ούτε καν το κεφάλαιο.

Οι ιδεολογικοί όροι που επιβλήθηκαν μετά την έκλειψη του «αντίπαλου δέους» της Σοβιετικής Ένωσης ως πολιτική νίκη της αστικής τάξης και των πιο επιθετικών τμημάτων της, είναι εκείνοι που επέτρεψαν τη συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους, όπως και την πλήρη αποδόμηση των πολιτικών ερεισμάτων που συνδέονταν με αυτό, την πλήρη αποδόμηση της σοσιαλδημοκρατίας.

3. Η κρισιμότερη πολιτική συνέπεια αυτής της συμπαγούς ιδεολογικής κυριαρχίας είναι,Θέση 3η, η αποσταθεροποίηση της δημοκρατίας και η άρση κρίσιμων θεσμικών της προϋποθέσεων, όπως δείχνει η καθημερινότητα του αυταρχισμού του εκτελεστικού σε εθνικό και ευρωπαϊκό πλαίσιο, ενός αυταρχικού νεο-βοναπαρτισμού. Οι αξιώσεις ισότητας και αλληλεγγύης που δίνουν κοινωνικό και δημοκρατικό περιεχόμενο στην ελευθερία, αδρανοποιήθηκαν κάτω από την επιταγή αχαλιναγώγητης κερδοσκοπικής ανάπτυξης. Η διαρκής αντίφαση καπιταλισμού και δημοκρατίας επιλύεται υπέρ του πρώτου, ή μάλλον οι συνέπειες αυτής της αντίφασης επιλύονται στη σημερινή συγκυρία υπέρ του κεφαλαίου.

Γιατί θα πρέπει να θυμίσω ότι από καμιά διαδικασία δεν απουσιάζουν οι ταξικές συγκρούσεις και κυρίως ότι αυτό που χαρακτηρίζει τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής είναι ο περιορισμός του ιδεολογικού και του πολιτικού στην εξασφάλιση των συνθηκών αυτόνομης λειτουργίας του οικονομικού, στην εξασφάλιση, της «αυτόματης» οικονομικής αναπαραγωγής.

4. Κι αυτό μας φέρνει στην 4η Θέση: η μονοδιάστατη, μονόπλευρη επίλυση της σύγκρουσης μεταξύ επιταγών αξιοποίησης του κεφαλαίου και αξιώσεων κοινωνικής δικαιοσύνης αίρει δυνάμει τις προϋποθέσεις ομαλής λειτουργίας του οικονομικού αυτοματισμού, εισάγοντας ή επανεισάγοντας ορατούς πολιτικούς και ιδεολογικούς όρους στην αναπαραγωγή. Κι αυτό σημαίνει όξυνση των κοινωνικών συγκρούσεων στα πεδία αυτά. Η κραυγαλέα ανισότητα απαιτεί ιδεολογική κυριαρχία πολύ πέραν του συνήθους καπιταλιστικού κυνικού ρεαλισμού και πολιτική διακυβέρνησης πέραν της πειθαρχίας και της ρύθμισης του καθημερινού βίου. Οι πρακτικοί λόγοι που επαναφέρουν πρωτο-νεωτερικές συνθήκες διαχείρισης μαζών συναρθρώνονται όμως δυνητικά με προωθημένες μορφές αντίστασης, τις καθιστούν αναγκαίες και προοπτικά δυνατές. Στην ταξική σύγκρουση που εκδηλώνεται πολιτικά το κρίσιμο είναι πλέον σε μεγάλο βαθμό η δυνατότητα του αστικού λόγου να αποπροσανατολίζει και αντιστρόφως η δυνατότητα του αριστερού λόγου να δίνει πολιτική και κοινωνική διέξοδο. Το περιεχόμενο του Ευρωπαϊσμού είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα.

Επιστρέφω στην πρώτη Θέση και στα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο μονοδιάστατα οικονομικός ορισμός της, η ούτε καν για τα προσχήματα δημοκρατική οργάνωσή της και η πλήρης κατάρρευση του νομιμοποιητικού λόγου περί ευρωπαϊκής πολιτειότητας αντιστοιχούν σε δυο κρίσιμες για τη συζήτησή μας συνεπαγόμενες εξελίξεις.

5. Αφενός, Θέση 5η, σε μια Ευρώπη ενοποιημένη μονόπλευρα ως προς την αγορά εμπορευμάτων και υπηρεσιών, οι κοινωνικές συγκρούσεις και ο ταξικός αγώνας παραμένουν εθνικά προσδιορισμένα. Η δε παρουσία και παρέμβαση των θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης τείνει να δυσχεραίνει και ταυτοχρόνως να αποκρύπτει την εκδήλωση αυτών των συγκρούσεων. Ο αγώνας των λαϊκών δυνάμεων ενάντια στην αστική κυριαρχία εξακολουθεί, παρά τις διαρκείς επικλήσεις των υποστηρικτών της, να δίνεται εντός των κρατών, ενάντια στις εθνικά προσδιορισμένες αστικές τάξεις και ενάντια στα συμφέροντα τού, εντός της διεθνοποίησης εθνικά οροθετημένου, κεφαλαίου.

6. Αφετέρου, Θέση 6η, εντός αυτής της Ευρώπης, ενοποιημένης υπό όρους οικονομισμού, η Γερμανία ασκεί ένα ρόλο εκβιαστικής οικονομικής κυριαρχίας με αξιώσεις πολιτικής αναγνώρισης και μη θεμελιώσιμης ηγεμονίας. Μη θεμελιώσιμης καθώς ούτε το διεθνές μεταψυχροπολεμικό περιβάλλον την διευκολύνει, ούτε η Γερμανία ως κέντρο συμβολικής και πραγματικής ισχύος μπορεί να την καθιερώσει. Ο νεοφιλελευθερισμός ηγεμονεύει, ασκώντας πράγματι αντίστοιχη επιρροή και γοητεία σε κοινωνικές δυνάμεις, στρώματα και ατομικές βιογραφίες. Αυτό όμως δεν επαρκεί για να αναδείξει σε ηγεμονικό το λόγο που εκφέρεται προς το συμφέρον μιας εθνικής οικονομίας και παρουσιάζεται ως ευρωπαϊκός, απλώς και μόνο επειδή αποτελεί την διεθνική εφαρμογή των όρων του νεοφιλελεύθερου οράματος.

Κι εδώ έχουμε σχεδόν μια αρνητική αντιστροφή της σχέσης που διαπιστώσαμε στην αρχή: η οικονομική δύναμη δεν επιβάλλεται αυτομάτως ως ιδεολογική και πολιτική αρχή. Όταν και όσο η Γερμανία προβάλλει ρεαλιστικά την πραγματική βάση επί της οποίας αξιώνει ηγεμονία, το επιχείρημα του οικονομισμού στρέφεται εναντίον της: είναι «απλώς» η οικονομία, «γυμνό» κέρδος.

Μπορεί να υπαγορεύει πολιτικές και στρατηγικές αναπαραγωγής αλλά δεν μπορεί να κινητοποιεί συμμαχίες στηριγμένες σε συναίνεση, να αναπτύσσει ιδεολογικά ενισχυμένες εκστρατείες ή και να αυτοπαρουσιάζεται ως υπόδειγμα στάσης.

Η ασυμμετρία στη διαμόρφωση του καθεστώτος κυριαρχίας μεταξύ της οικονομικής, της πολιτικής και της ιδεολογικής του διάστασης χαρακτηρίζει τη θέση της Γερμανίας στην Ευρώπη επειδή χαρακτηρίζει τις συνολικές συνθήκες που διαμορφώθηκαν με την ανασυγκρότηση του μπλοκ εξουσίας (υπέρ ορισμένων μορφών κεφαλαίου και υπέρ ορισμένων εκπροσώπων του που ναι μεν υπόκεινται στη διεθνοποίηση, αλλά λειτουργούν ως εθνικά προσδιορισμένα συμφέροντα). Κι αυτές οι συνολικές συνθήκες μπορούν να γίνουν αντιληπτές ως συνθήκες κρίσης.

7. Θέση 7η, λοιπόν: η πρόσφατη οικονομική κρίση μπορεί να ερμηνευθεί και ως συνέπεια επιθετικών αστικών πολιτικών που αποσκοπούν στη συρρίκνωση της επιρροής των συμφερόντων της εργατικής τάξης, στην εξουδετέρωση της ανάγκης για κοινωνική συναίνεση, ή, όπως ήδη σημείωσα, και στον περιορισμό των αντιπροσωπευτικών λειτουργιών της δημοκρατίας. Στο πεδίο της ιδεολογίας η επιβολή των συνθηκών της κρίσης αλλά και η ανακατανομή ισχύος που την προκάλεσε συνδέονται με τη ήττα των σοσιαλιστικών ιδεών και την επικράτηση ενός λόγου που αναδεικνύει κάθε κριτική στο νεοφιλελεύθερο πρότυπο ως αντίθετη στα δεδομένα, ως αντιπραγματική.

8. Στην πολιτική σκηνή, ο νέος συσχετισμός δυνάμεων που προέκυψε από αυτές τις μετατοπίσεις εκφράστηκε σε μια σαφή μεταβολή του μεταπολεμικού τοπίου. Η μετά το 1989 διάταξη στην πολιτική εκπροσώπηση των αστικών δυνάμεων, αυτή είναι η 8η Θέση,εξουδετέρωσε την παραδοσιακή διχοτόμηση μεταξύ χριστιανοδημοκρατίας και σοσιαλδημοκρατίας, αναδεικνύοντας ένα ενιαίο νεοφιλελεύθερο –και σαφώς δεξιό– χώρο. Και ταυτοχρόνως, επέτρεψε τη νομιμοποίηση προηγουμένως περιθωριοποιημένων πολιτικών ιδεολογιών, συνδεδεμένων με ανοικτό εθνικισμό, ξενοφοβία, κοινωνικό ή ακόμα και βιολογικό ρατσισμό. Ο νέος ακροδεξιός πόλος τρέφει και τρέφεται από τη ριζοσπαστικοποίηση προηγουμένως συντηρητικών συμπεριφορών, συνδεδεμένων με την απαξίωση της συμμετοχής και τη γενικευμένη ηθική καταγγελία της πολιτικής.

9. Η ανάδειξη ενός ριζοσπαστικού αλλά και ισχυρού πόλου οργάνωσης και εκπροσώπησης των συμφερόντων των λαϊκών τάξεων, που να μεταβάλλει δραστικά το πολιτικό σκηνικό αποτελεί, αυτή είναι η 9η Θέση, μια από τις δύο ιδιαιτερότητες της μορφής και βεβαίως του βάθους που έλαβε η αναδιάταξη του συσχετισμού δύναμης στην Ελλάδα.

Η κατάκτηση μιας θέσης από την οποία διεκδικεί άμεσα την πολιτική εξουσία δίνει στο ΣΥΡΙΖΑ ταυτοχρόνως και τη δυνατότητα, όπως όμως και την κύρια πολιτική και κοινωνική ευθύνη να αναχαιτίσει την ελληνική έκφραση της άκρας δεξιάς. Στη μορφή και την ιδεολογία της έγκειται η δεύτερη ελληνική ιδιαιτερότητα. Τη διατυπώνω ως τη 10η και τελευταία Θέση:

10. Στην Ελλάδα, το υφιστάμενο, στιγματισμένο όμως και απονομιμοποιημένο, φασιστικό δυναμικό υπόλοιπο του Eμφυλίου και της δικτατορίας, αναδιοργανώθηκε και εκφράστηκε με τη Χρυσή Αυγή σε ένα ανοικτά ναζιστικό σχήμα, που τρέφεται από την αποσταθεροποίηση της δημοκρατίας και την παγίωση συνθηκών εξαίρεσης.

Σάββατο 20 Δεκεμβρίου 2014

Ολιβιέ Μπεζανσενό,Μικαέλ Λοουί: Για τη σύγκλιση μαρξιστών και ελευθεριακών, της κόκκινης και της μαύρης σημαίας


[Πληροφορίες για το βιβλίο ΕΔΩ - Βιβλιοπαρουσίαη από τον μεταφραστή του βιβλίου Γιάννη Ανδρουλιδάκη στην ΕΦΣΥΝ ΕΔΩ]


Για τη σύγκλιση μαρξιστών και ελευθεριακών, της κόκκινης και της μαύρης σημαίας

Πριν από μερικούς μήνες, κυκλοφόρησε στη Γαλλία ένα μικρό βιβλίο που μοιάζει «καταδικασμένο» να ταράξει τα λιμνάζοντα νερά της διεθνούς αριστεράς, και ειδικότερα της ριζοσπαστικής. Το βιβλίο αυτό έχει τον εύγλωττο τίτλο«Επαναστατικές συγγένειες-Τα κόκκινα και μαύρα άστρα μας», και για υπότιτλο «Για μια αλληλεγγύη μεταξύ μαρξιστών και ελευθεριακών». Οι συγγραφείς του δεν είναι καθόλου άγνωστοι, πρόκειται για τον ηγέτη του γαλλικού Νέου Αντικαπιταλιστικού κόμματος (ΝΡΑ) Ολιβιέ Μπεζανσενό και τον Γαλλο-Βραζιλιάνο μαρξιστή φιλόσοφο, κοινωνιολόγο και οικοσοσιαλιστή Μικαέλ Λοουί.

Φυσικά, μόνον η ιστορία θα κρίνει κατά πόσο αυτό το μικρό βιβλίο θα αφήσει βαθιά ίχνη στη πορεία των λόγων και των πράξεων της απανταχού γης ριζοσπαστικής αριστεράς. Προς το παρόν, δίνουμε απλώς μια πρόγευσή του, με τα δυο αποσπάσματα που ακολουθούν, αλλά και με την τελευταία παράγραφο του, στην οποία οι δυο συγγραφείς του δηλώνουν απερίφραστα ότι:

«Πιστεύουμε, και αυτό το βιβλίο διακατέχεται από αυτή την ελπίδα, ότι οι μελλοντικές χειραφετητικές μάχες του αιώνα μας θα δουν τη σύγκλιση, στη δράση και στη σκέψη, των δυο μεγάλων επαναστατικών ρευμάτων του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος, του μαρξισμού και του αναρχισμού, της κόκκινης σημαίας και της μαύρης σημαίας».

Γ.Μ.


Προλεγόμενα

Οι ιστορίες του εργατικού κινήματος αφηγούνται με λεπτομέρειες τις διαφωνίες, τις συγκρούσεις και τις αναμετρήσεις μεταξύ μαρξιστών και αναρχικών. Οι οπαδοί των δυο ρευμάτων δεν έχουν παραλείψει να συγγράψουν θεωρητικές ή ιστοριογραφικές εργασίες καταγγέλλοντας τις κακοήθειες του αντιπάλου. Ορισμένοι μάλιστα ειδικεύτηκαν σε αυτή την ηθική «εκτέλεση» του Άλλου. Ιδού ένα διάσημο παράδειγμα, που είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικό: Πρόκειται για τον Ιωσήφ Στάλιν, ένα από τα πρώτα βιβλία του οποίου έχει τον τίτλο Αναρχισμός ή Σοσιαλισμός; (1907). Σύμφωνα με τον μελλοντικό γενικό γραμματέα, «Εκτιμούμε ότι οι αναρχικοί είναι πραγματικοί εχθροί του μαρξισμού. Κατά συνέπεια, αναγνωρίζουμε ότι πρέπει να διεξάγουμε πραγματική πάλη ενάντια σε πραγματικούς εχθρούς». Γνωρίζουμε τη συνέχεια…

Ο στόχος αυτού του μικρού βιβλίου είναι ακριβώς το αντίθετο. Τάσσεται στον αστερισμό της Πρώτης Διεθνούς –της οποίας γιορτάζουμε φέτος την 150η επέτειο της ίδρυσης- μιας πλουραλιστικής επαναστατικής Ένωσης που γνώρισε, τουλάχιστον στα πρώτα χρόνια της, σημαντικές συγκλίσεις μεταξύ των δυο ρευμάτων της ριζοσπαστικής αριστεράς. Υπάρχει λοιπόν μια άλλη πλευρά αυτής της ιστορίας, όχι λιγότερο σημαντική, αλλά συχνά ξεχασμένη, και μερικές φορές συνειδητά παραγκωνισμένη: εκείνη των συμμαχιών και της ενεργούς αλληλεγγύης, εδώ και ένα αιώνα, και μέχρι σήμερα, μεταξύ αναρχικών και μαρξιστών. Σίγουρα, δεν υποτιμούμε τις συγκρούσεις, και ειδικά την αιματηρή σύγκρουση της Κρονστάνδης (1921), στην οποία αφιερώνουμε ένα ολόκληρο κεφάλαιο αυτού του δοκιμίου. Όμως, παρόλα αυτά, υπήρξε και η αδελφοσύνη στο κοινό αγώνα, από τη Κομμούνα του Παρισιού μέχρι και τις μέρες μας. Θα ενδιαφερθούμε επίσης για μερικά πρόσωπα –από τη Λουίζ Μισέλ μέχρι τον υποδιοικητή Μάρκος- που προκάλεσαν τη προσοχή αλλά και τη συμπάθεια τόσο των μαρξιστών όσο και των ελευθεριακών, καθώς και για ορισμένους στοχαστές που αντιπροσωπεύουν μια ελευθεριακή μαρξιστική ευαισθησία: τον Βάλτερ Μπένγιαμιν, τον Αντρέ Μπρετόν, τον Ντανιέλ Γκερέν.

Τέλος, θα καταπιαστούμε με κάποια από τα ζητήματα που δίχασαν πάντα μαρξιστές και ελευθεριακούς, όχι για να «κλείσουμε τη συζήτηση», αλλά για να εκμεταλλευτούμε μερικές δυνατότητες σύγκλισης. Αυτό το τμήμα του βιβλίου δεν έχει καμιά πρόθεση να είναι εξονυχιστικό: συζητάμε μερικά προβλήματα, όπως τη «κατάκτηση της εξουσίας», τον οικοσοσιαλισμό, το σχεδιασμό της οικονομίας, το φεντεραλισμό, την άμεση δημοκρατία, τη σχέση συνδικάτο/κόμμα.

Κοινή μας πεποίθηση είναι ότι το μέλλον θα είναι κόκκινο και μαύρο: ο αντικαπιταλισμός, ο σοσιαλισμός ή ο κομμουνισμός του 21ου αιώνα θα πρέπει να αντλήσουν από αυτές τις δυο πηγές του ριζοσπαστισμού. Επιθυμία μας είναι λοιπόν να σπείρουμε μερικούς σπόρους ελευθεριακού μαρξισμού, με την ελπίδα ότι θα βρουν γόνιμο έδαφος για να αναπτυχθούν και να δώσουν φύλλα και καρπούς.

Σημείωση: Μοιραστήκαμε τα κεφάλαια αυτού του μικρού βιβλίου. Καθένας μας έχει το δικό του στυλ και τρόπο προσέγγισης, αλλά συζητήσαμε το περιεχόμενο, που εκφράζει τις κοινές μας ιδέες. Δυο από τα κείμενα φέρουν υπογραφές: το γράμμα στη Λουίζ Μισέλ (Ολιβιέ Μπεζανσενό) και το ένθετο πλαίσιο για τον Μπενζαμέν Περέ (Μικαέλ Λοουί).

Γράμμα στη Λουίζ Μισέλ (1830-1905)

Αυτό το γράμμα πιθανόν να σε είχε βρει αντίθετη, εσένα, την επαναστάτρια που δεν ανεχόταν τη προσωπολατρία. Όμως, βλέπεις, εδώ στη Γαλλία, πάνω από εκατό χρόνια μετά από το θάνατό σου, η εξουσία –που αξίζει περισσότερο από ποτέ να μην εμπιστευόμαστε- δεν γιορτάζει παρά μόνο την επέτειο των νικητών. Μετά από δυο αιώνες, ο Ναπολέων, ναι αυτός, είναι πάντα στις πρώτες σελίδες. Η Κομμούνα του Παρισιού, πρώτη επανάσταση που έγινε από και για το λαό, δεν προκαλεί πια συζητήσεις ή συζητιέται ελάχιστα. Και όμως, η άνοιξη του 1871 άφησε να αχνοφανεί αυτό που μέχρι τότε δεν ήταν παρά ένα σχέδιο: μια κοινωνία διαφορετική από τη καπιταλιστική που αποδεικνυόταν εφικτή. Μερικές βδομάδες, είναι λίγες. Όταν όμως μια επανάσταση επιταχύνει το χρόνο, τα νούμερα και τα μεγέθη τρελαίνονται –αυτή η εμπειρία θα έπρεπε να μοιάζει με αιώνες για τους συντρόφους σου και για σένα, και χωρίς αμφιβολία μια αιωνιότητα για τους Βερσαγιέζους αντεπαναστάτες. Μια αιωνιότητα συρρικνωμένη σε μερικές αράδες μέσα στα εγχειρίδια της ιστορίας μας, μια αιωνιότητα ακρωτηριασμένη, κατσιασμένη από τον οδοστρωτήρα της πάντα κυρίαρχης ενιαίας σκέψης.

Παρασκευή 19 Δεκεμβρίου 2014

Daniel Tanuro: "Βέλγιο, μετά από τη τεράστια επιτυχία της γενικής απεργίας της 15ης Δεκεμβρίου: Προς μια μείζονα αναμέτρηση!"


Daniel Tanuro: "Βέλγιο, μετά από τη τεράστια επιτυχία της γενικής απεργίας της 15ης Δεκεμβρίου: Προς μια μείζονα αναμέτρηση!"
Η 24ωρη απεργία που κινητοποίησε τη βέλγικη εργατική τάξη τη Δευτέρα 15 Δεκεμβρίου ήταν μια τεράστια επιτυχία. Όλη η χώρα παρέλυσε εντελώς: η Φλάνδρα, η Βαλονία και οι Βρυξέλλες, ο ιδιωτικός και ο δημόσιος τομέας, η βιομηχανία και οι υπηρεσίες, οι μεταφορές και το εμπόριο, οι μεγάλες και οι μικρές επιχειρήσεις. Είχαμε να δούμε ένα τόσο μαζικό κίνημα από την απεργία του Νοέμβρη του 1993 (24ωρη απεργία ενάντια στο «συνολικό πρόγραμμα») όμως, με τη διαφορά ότι η απεργία της 15ης Δεκεμβρίου θα έχει και συνέχεια. 



Οργανωμένη από το ενιαίο συνδικαλιστικό μέτωπο (FGTB, CSC, CGSLB), αυτή η απεργία είναι –προς το παρόν- η τελευταία φάση ενός σχεδίου δράσης ενάντια στη λιτότητα της δεξιάς κυβέρνησης που ανάδειξαν οι εκλογές της 25ης του περασμένου Μάη. Αυτό το σχέδιο, που εξαγγέλθηκε την ημέρα του σχηματισμού της κυβέρνησης συνασπισμού του Σαρλ Μισέλ, άρχισε με μια μαζική πορεία 130.000 διαδηλωτών στις 6 Νοεμβρίου στις Βρυξέλλες και συνεχίστηκε με μια σειρά κυκλικών απεργιών από επαρχία σε επαρχία (στις 24/11, 1/12 και 8/12). Σε κάθε μια από αυτές τις φάσεις, η κινητοποίηση γινόταν μεγαλύτερη.



Το 2011 η κυβέρνηση με επικεφαλής το ΣΚ χτύπησε σκληρά τον κόσμο της εργασίας 


Για να κατανοήσουμε τα σημερινά γεγονότα, πρέπει να θυμίσουμε το πολιτικό τους πλαίσιο. Στο Βέλγιο, οι επιθέσεις ενάντια στο κόσμο της εργασίας γίνονται εδώ και 25 χρόνια από κυβερνήσεις με σοσιαλδημοκρατική συμμετοχή. Μετά τη μακρά πολιτική κρίση που ακολούθησε τις εκλογές του 2010, και οι οποίες σημαδεύτηκαν από τη νίκη στη Φλάνδρα του NVA, ο σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός εκτίμησε ότι έπρεπε «να σώσει τη χώρα», να σκληρύνει ακόμα περισσότερο τις επιθέσεις του, προκειμένου η παραδοσιακή φλαμάνδικη δεξιά να μπορέσει να νικήσει τους φιλελεύθερους-εθνικιστές και να παραμείνει στη κυβέρνηση ο συνασπισμός με τη σοσιαλδημοκρατία. Αυτή η πολιτική –που κόστισε στο κόσμο της εργασίας πανάκριβα, 20 δισεκατομμύρια ευρώ- κατέληξε σε ένα φοβερό φιάσκο. Τον περασμένο Μάη, το πιθανότερο προγνωστικό ήταν ότι ο κυβερνητικός συνασπισμός θα συνέχιζε στην εξουσία. Όμως, προς γενική έκπληξη, το γαλλόφωνο φιλελεύθερο κόμμα, υποστηριζόμενο από το Παλάτι, σχημάτισε ένα ομοιογενή συνασπισμό της δεξιάς με του Φλαμανδούς χριστιανοδημοκράτες, τους Φλαμανδούς φιλελεύθερους και το NVA. Το τελευταίο δέχτηκε να ξεχάσει προσωρινά τις χωριστικές του διεκδικήσεις, με αντάλλαγμα ένα υπερ-φιλελεύθερο πρόγραμμα.

Σήμερα, η δεξιά κυβέρνηση θέλει να συντρίψει το κοινωνικό μοντέλο που υπάρχει από το 1945
Στο κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο, το πρόγραμμα της κυβέρνησης του Σαρλ Μισέλ προεκτείνει και βαθαίνει τη λιτότητα που επέβαλε ο προκάτοχός του. Επιβάλλεται μια νέα «θεραπεία» λιτότητας ύψους 11 δισεκατομμυρίων. Πλήττονται όλες και όλοι, μισθωτοί, δημόσιοι υπάλληλοι, άνεργοι, συνταξιούχοι, ασθενείς και ανάπηροι, αιτούντες άσυλο και απασχόληση… και ειδικότερα οι νέοι και οι γυναίκες.

Ο ηγέτης του NVA Bart De Wever λέει για τον ίδιο ότι είναι το πολιτικό μπράτσο του VOKA, του συνδέσμου Φλαμανδών εργοδοτών. Δεν είναι υπουργός αλλά είναι αυτός που κυβερνάει. Όλη αυτή η κυβέρνηση εμφανίζεται να είναι στην υπηρεσία της εργοδοσίας, έχοντας μια ουσιαστική αποστολή: να σπρώξει τις συνδικαλιστικές οργανώσεις στη γωνία, να μειώσει δραστικά το βάρος τους στη πολιτική ζωή και γενικότερα, στη κοινωνία. Τα μεγάλα ΜΜΕ συνεργάζονται ενεργά σε αυτό το σχέδιο: αντιμέτωπα με την απεργία της 15η Δεκεμβρίου, έχυσαν τόνους προπαγάνδας μίσους ενάντια στους απεργούς και στα συνδικάτα. 

Το βέλγικο συνδικαλιστικό κίνημα είναι ελάχιστα πολιτικοποιημένο, επικεντρώνεται στη ταξική συνεργασία (στη «διαβούλευση»), αλλά είναι εξαιρετικά μαζικό (3,5 εκατομμύρια μέλη για ένα πληθυσμό 10 εκατομμυρίων) και πολύ καλά οργανωμένο. Καθημερινά, στηρίζεται στη δραστηριότητα δεκάδων χιλιάδων αγωνιστών, συνδικαλιστών εκπροσώπων και υπευθύνων. Όλοι αυτοί κατανόησαν πως αντιμετωπίζουν κάτι καινούργιο: μια απόπειρα να αλλάξουν ποιοτικά οι συσχετισμοί δυνάμεων μέσα στη κοινωνία. Το παλιό σχέδιο του Ισχυρού κράτους έχει επανέλθει στην ημερήσια διάταξη, και στο επίκεντρό του βρίσκεται η προσπάθεια να αδειάσει το δικαίωμα στην απεργία από το περιεχόμενό του.


Πολλές δεκάδες χιλιάδες συνδικαλιστές αγωνιστές και αγωνίστριες οργανώνουν την πάλη επί τόπου

Είναι τόσο η συνειδητοποίηση αυτού του κινδύνου όσο και η αγανάκτηση των αγωνιστών και αγωνιστριών απέναντι στο κοινωνικό πισωγύρισμα που έσπρωξε τις συνδικαλιστικές ηγεσίες να ενωθούν και να προτείνουν ένα πραγματικό σχέδιο δράσης, και αυτό το σχέδιο με τη σειρά του ενθάρρυνε τους αγωνιστές και τις αγωνίστριες να αναλάβουν δράση με διαρκώς αυξανόμενη ενέργεια και ενθουσιασμό. Δεκάδες χιλιάδες άνδρες και γυναίκες είναι κινητοποιημένοι και οργανώνουν κινητές απεργιακές φρουρές, μπλόκα δρόμων, μπλόκα βιομηχανικών ζωνών, σε όλες τις περιοχές της χώρας.*



Το κίνημα έχει πολύ μεγάλη υποστήριξη από τη κοινή γνώμη. Αυτό διαπιστώθηκε στη διαδήλωση της 6ης Νοεμβρίου και από τότε αυτή η υποστήριξη αυξήθηκε συνεχώς, γεγονός που συγκεκριμενοποιείται με τη δημιουργία πλατιών συνασπισμών καλλιτεχνών, διανοούμενων και κοινωνικών ακτιβιστών που συμβάλουν στην απονομιμοποίηση της πολιτικής λιτότητας. Γυρνάει όμως ο άνεμος και σε ιδεολογικό επίπεδο. Οι αποκαλύψεις για το ακροδεξιό παρελθόν πολλών υπουργών του NVA έπαιξαν ρόλο σε αυτό το επίπεδο, αλλά το βασικό είναι η άρνηση της κοινωνικής αδικίας, που συμβολίζεται από το γεγονός ότι το Βέλγιο είναι ένας φορολογικός παράδεισος για τους πλούσιους και μια φορολογική κόλαση για τους υπόλοιπους.



Έξι μήνες μετά από τις εκλογές, η περιφερειακή φλαμανδική κυβέρνηση που διευθύνεται από το NVA (που επιβάλλει κι αυτή δραστικές δημοσιονομικές περικοπές) δεν υποστηρίζεται παρά από περίπου το 35% του πληθυσμού. Όλα τα επίπεδα της εξουσίας έχουν απαξιωθεί στα μάτια του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης και της κυβέρνησης της Βαλονίας που διευθύνεται από τη σοσιαλδημοκρατία, η πολιτική λιτότητας της οποίας δεν διαφέρει στο ελάχιστο από την ομοσπονδιακή λιτότητα. Το Σοσιαλιστικό κόμμα ονειρευόταν να ανακάμψει περνώντας στην αντιπολίτευση, αλλά το παρόν κλίμα ριζοσπαστικοποίησης και συνειδητοποίησης το εμποδίζει.


Προς μια μείζονα αναμέτρηση 

(…) Όλα συγκλίνουν λοιπόν προς τη κατεύθυνση μιας μείζονος σύγκρουσης. Το ξέσπασμα μιας μισο-αυθόρμητης γενικής απεργίας κατά το πρότυπο εκείνης του 1960-1961 δεν είναι το πιο πιθανό βραχυπρόθεσμο σενάριο. Όμως, αν η κυβέρνηση ψηφίσει αυτά τα μέτρα τις επόμενες μέρες στο κοινοβούλιο, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις θα πρέπει να συνεχίσουν και να ριζοσπαστικοποιήσουν το σχέδιο δράσης τους, πράγμα που θα ισοδυναμεί για αυτές με το ότι θα καβαλήσουν τον τίγρη. Σε αυτή τη περίπτωση, και υπό τον όρο ότι θα διατηρηθεί η συνδικαλιστική ενότητα, πολλά πράγματα θα γίνουν εφικτά.

*(Σημ. της μετάφρασης): Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της γενικής απεργίας της 15ηςΔεκεμβρίου ήταν η ενεργή συμμετοχή δεκάδων χιλιάδων Βέλγων εργαζομένων και υποστηρικτών τους σε (κινητές και μη) απεργιακές φρουρές που μπλόκαραν χιλιάδες τόπους εργασίας –ακόμα και τη Κεντρική Τράπεζα- από τις 4 το πρωί, και κυρίως τα αμέτρητα μπλόκα σε κάθε λογής αυτοκινητοδρόμους και δρόμους, ακόμα και στο κέντρο των Βρυξελλών στη συνοικία των υπουργείων, που φιλτράριζαν τα ΙΧ και άλλα οχήματα, επιτρέποντας τη διέλευση μόνο εκείνων που έπαιρναν άδεια από τις απεργιακές φρουρές. Γεγονός είναι ότι στις 15 Δεκεμβρίου, δεν κυκλοφόρησε στη χώρα ούτε ένα λεωφορείο, ούτε ένα τρένο, και έκλεισε ο εναέριος χώρος του Βελγίου !

Μετάφραση: Γιώργος Μητραλιάς 

Χαρά Καφαντάρη: "Διεθνής Συνδιάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή στη Λίμα: Όλα σχεδόν τα θέματα ανοιχτά"



Καφαντάρη: "Διεθνής Συνδιάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή στη Λίμα: Όλα σχεδόν τα θέματα ανοιχτά"


Η Διεθνής Συνδιάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή τέλειωσε τα ξημερώματα του περασμένου Σαββάτου στη Λίμα του Περού. Μετά από δύο εβδομάδες συνομιλιών και διαπραγματεύσεων τα φώτα έσβησαν και οι αντιπροσωπείες των συμμετεχόντων αναχώρησαν για τις πατρίδες τους, όμως, για ακόμα μια φορά, τα αποτελέσματα της Συνδιάσκεψης για το κλίμα ήταν πολύ μακριά από τα επιθυμητά.

Η Συνδιάσκεψη στη Λίμα υποβαθμίστηκε, συνειδητά, από όλους. Ακόμα και o OHE, στην προσπάθειά του να εκμαιεύσει «γενναίες δεσμεύσεις» από τους μεγάλους ρυπαντές, συνέβαλε, άθελά του, στην περαιτέρω υποβάθμιση της Συνδιάσκεψης και δεν αξιοποίησε όσο θα έπρεπε τις πρωτοφανείς κινητοποιήσεις εκατομμυρίων λαού, στη Νέα Υόρκη, τον περασμένο Σεπτέμβριο, που συνέπεσαν με την ειδική σύνοδο κορυφής για την Κλιματική Αλλαγή.

Στη Λίμα, η Συνδιάσκεψη δεν κατάφερε να κάμψει τις αντιπεριβαλλοντικές πολιτικές των ισχυρών κρατών. Δυστυχώς, για ακόμα μια φορά, οι κυβερνήσεις των κρατών εμφανίστηκαν εντελώς απρόθυμες να αποδεχθούν τις αναγκαίες προτάσεις και απέτυχαν να κατανοήσουν, έστω, τις προειδοποιήσεις της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας ή να ακούσουν τη θέληση των λαών του πλανήτη μας. Για ακόμα μια φορά, αποδείχθηκαν άβουλες και ανίκανες να αποδεσμευτούν από τα lobbies των ορυκτών καυσίμων.

Η Διεθνής Συνδιάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή στη Λίμα του Περού άφησε ανοιχτά σχεδόν όλα τα θέματα, παραπέμποντας σε συνολική συμφωνία τον επόμενο Δεκέμβριο στο Παρίσι.

Οι διαφορές ωστόσο που θα πρέπει να ξεπεραστούν είναι πολλές και, κρίνοντας από τη συμπεριφορά των αντιπροσωπειών τις τελευταίες είκοσι μέρες, δυσεπίλυτες. Η πρώτη μεγάλη αντίθεση που αναδείχθηκε στη Συνδιάσκεψη της Λίμα, και μάλιστα από την πρώτη μέρα, ήταν εκείνη μεταξύ των οικονομικά ισχυρών και των «αδύναμων» χωρών. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ταχέως αναπτυσσόμενες Ινδία και Κίνα, που είναι οι 1η και 3η αντίστοιχα χώρες - παγκόσμιοι ρυπαντές, συνεπικουρούμενες από άλλες χώρες των BRICS, ζητούν να παραμείνουν, όπως συνέβη και με το Πρωτόκολλο του Κυότο, έξω από τις ρυθμίσεις της νέας συμφωνίας και να συνεχίσουν να θεωρούνται «υπό ανάπτυξη» χώρες, ώστε να απαλλαχθούν από ενδεχόμενες δεσμευτικές υποχρεώσεις. Το αδιέξοδο του παραπάνω αιτήματος είναι προφανές, καθώς αγνοεί το γεγονός ότι οι χώρες αυτές εμφανίζουν στις μέρες μας τη μέγιστη καταγραφόμενη ατμοσφαιρική ρύπανση στον πλανήτη, καθώς και ότι και οι ίδιες πλήττονται καθημερινά από τις συνέπειες της Κλιματικές Αλλαγής.

Στην υπόλοιπη ατζέντα της Συνδιάσκεψης, δεν γεφυρώθηκε το χάσμα μεταξύ των προτάσεων της Ε.Ε., που υποστηρίζουν τις δεσμευτικές μειώσεις των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και εκείνων των ΗΠΑ, που προτείνουν «εθελοντικές δεσμεύσεις», ενώ σημαντική διαφορά ανέκυψε και στο θέμα της κατάλληλης μεθοδολογίας ελέγχου των μειώσεων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, θέμα που παρέμεινε ανοικτό.

Ένα ακόμα σημείο τριβής καταγράφηκε στο θέμα του «πράσινου ταμείου», το οποίο έχει συσταθεί για τη βοήθεια των ανίσχυρων οικονομικά χωρών, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της Κλιματικής Αλλαγής και να προσαρμοστούν σε αυτήν. Τα κονδύλια που έχουν συγκεντρωθεί, παρά την ανέλπιστα γενναία συνεισφορά της Αυστραλίας και την έκτακτη συνεισφορά της Ε.Ε. και της Γερμανίας, κρίνονται τουλάχιστον ως ανεπαρκή και σίγουρα απέχουν πολύ από το να πλησιάσουν τους τεθέντες, από τις προηγούμενες συνδιασκέψεις, στόχους των 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Μοναδικό θετικό σημείο ίσως να είναι η προσπάθεια των ΗΠΑ, για πρώτη φορά, να μπουν ενεργά στο παιχνίδι των διαπραγματεύσεων, με τη συμμετοχή του αντιπροέδρου τους στις εργασίες της Συνδιάσκεψης. Συγχρόνως, ο πρόεδρος των ΗΠΑ προσπαθεί μέσω της διμερούς συμφωνίας με την Κίνα να την «τραβήξει» σε δεσμεύσεις για τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και τη ριζική μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε πολλά αστικά κέντρα της Κίνας, όπου οι τιμές των ρύπων σπάνε κάθε ρεκόρ.

Εν τω μεταξύ, η ανθρωπογενής Κλιματική Αλλαγή είναι καθημερινά παρούσα, με τα στοιχεία πλέον να είναι συντριπτικά. Για πρώτη φορά, ανεξάρτητοι επιστημονικοί ερευνητές από πολλά πανεπιστήμια συμφωνούν ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα, που κτυπούν με αυξανόμενη συχνότητα και σφοδρότητα χώρες του βορείου ημισφαιρίου, οφείλονται στην Κλιματική Αλλαγή. Τα φαινόμενα ενισχύονται από τη διαρκώς αυξανόμενη συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, που έχει φτάσει για πρώτη φορά τα επίπεδα - ρεκόρ των 400 ppm, ενώ με νεότερες έρευνες αποδεικνύεται ότι το 2014 είναι το θερμότερο έτος για την Ευρώπη εδώ και πέντε αιώνες.

Ας ελπίσουμε ότι η χλιαρή συμφωνία της Λίμα, εκτός από αναγκαία, θα αποδειχθεί και ικανή για να ανοίξει τον δρόμο για την αποδοχή μιας δίκαιης, παγκόσμιας, νομικά δεσμευτικής συμφωνίας που θα καλύπτει όλους τους ρυπαντές του πλανήτη. Μια συμφωνία, που, όπως έχει αποφασιστεί σε προηγούμενη Συνδιάσκεψη, πρέπει να είναι έτοιμη για αποδοχή το 2015, ώστε να αρχίσει η εφαρμογή της από το 2020. Ο δρόμος προς την επόμενη Διεθνή Συνδιάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή τον επόμενο Δεκέμβριο, στο Παρίσι, είναι μακρύς και δύσκολος. Ο αγώνας είναι διαρκής, καθώς η πολυτέλεια για σπατάλη χρόνου έχει χαθεί προ πολλού Είναι ανάγκη η μάχη για τη σωτηρία της ανθρωπότητας από την Κλιματική Αλλαγή να περάσει στα χέρια περιβαλλοντικών οργανώσεων, ενεργών πολιτών και κινημάτων, είναι ανάγκη να γίνει υπόθεση όλων μας, πριν να είναι αργά.

Μόνον η λαϊκή δράση μπορεί να εγγυηθεί την προσπάθεια για τη σωτηρία όλων.

* Η Χαρά Καφαντάρη είναι γεωλόγος, βουλευτής Β' Αθηνών ΣΥΡΙΖΑ

ΠΗΓΗ ΑΥΓΗ

Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου 2014

Τροχαία εγκλήματα: Αποσυμφόρηση των δικαστηρίων και των δρόμων | Γιώργος Κουβίδης, Κώστας Φωτεινάκης, Νίκος Γιαννόπουλος |


Τροχαία εγκλήματα: Αποσυμφόρηση των δικαστηρίων και των δρόμων

Στην "Αυγή" της 2.11.2014 οι δικηγόροι Σ. Κοντονής και Δ. Μπελαντής, στελέχη με θέσεις ευθύνης στον ΣΥΡΙΖΑ και (με ορατή την πιθανότητα μιας αυριανής ανόδου του στην εξουσία) εν δυνάμει διαμορφωτές / εκφραστές κρατικής πολιτικής, ανέπτυξαν τις σκέψεις τους για την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ στη Δικαιοσύνη 
Στις 15/11 επανήλθε κριτικά στο θέμα ο δικαστικός υπάλληλος Π. Ιωακειμίδης ζητώντας δικαιοσύνη στη Δικαιοσύνη (http://www.avgi.gr/article/4855100/dikaiosuni-sti-dikaiosuni).

Και στα δυο κείμενα σημαντικό μέρος καταλαμβάνει η ταχύτερη απονομή δικαιοσύνης. Ας διευκρινίσουμε από την αρχή: η καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης δεν «μας ενοχλεί όλους», απεναντίας κάποιοι την επιδιώκουν. Και κάποιοι την υποθάλπουν. Είναι κι αυτό μέσα στα δικαιώματα μιας «δίκαιης δίκης»...