Συνεδρίαση λαϊκής αυτοδιοίκησης στο χωριό Βλάσι Αγράφων, 1943. Φωτογραφία του Σπύρου Μελετζή
--------
Οι περισσότεροι που ασχολούνται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο με την Τοπική Αυτοδιοίκηση συνήθως μιλάνε για το μίζερο τροϊκανό παρόν της (έλλειψη πόρων και περικοπών κονδυλίων, ασφυκτικούς διοικητικούς ελέγχους), αγνοώντας ή υποτιμώντας το πλούσιο, αγωνιστικό και ένδοξο παρελθόν της.
Σήμερα η Αυτοδιοίκηση, με αριστερό και οικολογικό πρόσημο, οφείλει να γνωρίζει και να διδάσκεται από τους παλαιότερους λαϊκούς και "απελευθερωτικούς αγώνες", τις διεκδικήσεις και τη χρηστή διοίκηση των αριστερών αλλά και άλλων αυτοδιοικητικών ανθρώπων, που την υπηρέτησαν, έχοντας όραμα και θέληση να συγκρουστούν, να ανακαλύψουν, να ρισκάρουν, να πειραματιστούν και τελικά να τα καταφέρουν.
Χρειαζόμαστε μια Τοπική Αυτοδιοίκηση που να έχει βαθιά πολιτικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά, που να προετοιμάζει και να στηρίζει τις μεγάλες ριζοσπαστικές αλλαγές που έχει ανάγκη η χώρα. Αναφέρω ορισμένα από αυτά τα χαρακτηριστικά: να είναι διεκδικητική και αλληλέγγυα, να ενθαρρύνει τη συμμετοχή στις δημοτικές υποθέσεις, καθώς και στις νέες συλλογικές μορφές οργάνωσης της κοινωνίας, να διαχειρίζεται με διαφάνεια και με σύνεση τα πενιχρά έσοδα, να αξιοποιεί το ανθρώπινο δυναμικό του δήμου αλλά και τον εθελοντισμό των πολιτών, να συμβάλλει στην επιμόρφωση ή ακόμα και στον επαγγελματικό προσανατολισμό των νέων και των ανέργων, να ανακαλύπτει και να αξιοποιεί εθνικά και Ευρωπαϊκά προγράμματα, να υπερασπίζεται το κοινωνικό κράτος και τα δικαιώματα των πολιτών, να ανοίγει νέους δρόμους τοπικής ανάπτυξης
Ειδικότερα το Χαϊδάρι, που έχει πλούσιο φυσικό και πολιτιστικό απόθεμα, μπορεί να γίνει "πρότυπο πόλης", μια πόλη στην οποία θα συνυπάρχουν και θα συμβιώνουν αρμονικά οι άνθρωποι, το φυσικό και το δομημένο περιβάλλον. Το Χαϊδάρι διαθέτει βουνό και θάλασσα (Όρος Αιγάλεω – Ποικίλο, Σκαραμαγκάς), μεγάλους ελεύθερους χώρους που μας επιτρέπουν να αναπνέουμε (Στρατόπεδο και Νοσοκομεία), πλούσια ιστορικά μνημεία (Μονή Δαφνίου, Ιερά Οδός, ΜΠΛΟΚ15, Παλατάκι) και αρκετούς δρόμους και μικρές πλατείες στον αστικό ιστό με πλούσια δενδροφύτευση).
"Το Χαϊδάρι – πρότυπο πόλης" δεν μπορεί να δημιουργηθεί ως μια πράσινη βραχονησίδα με ευτυχισμένους κατοίκους, όταν έχουμε ένα βομβαρδισμένο και ρημαγμένο κράτος από τα μνημόνια, τις υποταγμένες κυβερνήσεις και θεσμούς στην τρόικα.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση σήμερα εκτός από ένα αριστερό – οικολογικό όραμα, την αγωνιστική διάθεση και τα ικανά στελέχη που θα εργάζονται με αυταπάρνηση, αξιοποιώντας τη σύγχρονη τεχνολογία στην οργάνωση των υπηρεσιών, οφείλει να είναι και "απελευθερωτική", δηλαδή να απελευθερώσει τη χώρα και τους πολίτες από τα δεσμά της τρόικας.
"Απελευθερωτική; Αυτό γίνεται;" θα μπορούσε να ρωτήσει ένας καλοπροαίρετος αναγνώστης. Πριν απαντήσω, ας ανατρέξουμε στο παρελθόν της Ελλάδας και της Ευρώπης που διδάσκει.
1. Ανατρέχοντας στην Χάρτα του Ρήγα Φεραίου (γράφτηκε το 1797, δηλαδή 24 χρόνια πριν την Ελληνική Επανάσταση), θα διαπιστώσουμε ότι ο συγγραφέας θεωρεί τη δημοκρατία, τη συμμετοχή, τη δικαιοσύνη, την αποκέντρωση, την ισόρροπη ανάπτυξη και την αυτοδιοίκηση των επαρχιών ως απαραίτητη προϋπόθεση για την λειτουργία του νέου Ελληνικού Κράτους.
2. Το 1843 ψηφίστηκε το πρώτο Σύνταγμα της χώρας μας. Ο ρόλος της Τ.Α. ήταν ιδιαίτερα σημαντικός. Ο λαϊκός αγωνιστής Γιάννης Μακρυγιάννης, ο οποίος ήταν και πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου της Αθήνας, γράφει στα απομνημονεύματά του ότι «...το κίνημα του Συντάγματος... άρχισε από το σπίτι...» του, γιατί «Μ΄ αυτόν τον τρόπο δεν διοικιώμαστε, με το "έτζι θέλω" του κάθε ενού. Θέλομεν νόμους κατά τους αγώνες μας και θυσίες μας...»
3. Στο μανιφέστο της Παρισινής Κομμούνας, 19 Απριλίου 1871, οι επαναστάτες διεκδικούσαν: «...Τι ζητάμε; Την οργάνωση και στερέωση της Δημοκρατίας. Την απόλυτη αυτονομία της Αυτοδιοίκησης, απλωμένης σε όλες τις περιοχές της Γαλλίας, με τη διασφάλιση, ολοκλήρωση των δικαιωμάτων του κάθε Δήμου και της κάθε κοινότητας. Την κατοχύρωση της πλήρους άσκησης των δικαιωμάτων του κάθε Γάλλου, σαν ανθρώπου, πολίτη και εργαζόμενου...»
4. Το αντιστασιακό Σύνταγμα της ΠΕΕΑ με το 1ο ψήφισμα στις Κορυσχάδες 30/07/1944, δηλαδή πριν φύγουν οι Γερμανοί από την Ελλάδα, περιγράφει το θεσμό της Τ.Α. και το ρόλο της: «Όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το Λαό και ασκούνται από το Λαό. Η Αυτοδιοίκηση και η Λαϊκή Δικαιοσύνη είναι θεμελιώδεις θεσμοί του δημόσιου βίου των Ελλήνων».
5. Μετά την Κατοχή και την εμφυλιοπολεμική περίοδο αναπτύσσονται αγώνες των Αριστερών Αυτοδιοικητικών στελεχών για την Δημοκρατία, την Ειρήνη, την Ανεξαρτησία, την απελευθέρωση των κρατουμένων. Η Αριστερά κυνηγημένη και κατασυκοφαντημένη δίνει άλλο περιεχόμενο στον θεσμό.
6. Η χούντα των συνταγματαρχών στις 17 Μαΐου 1967 "αποφασίζει και διατάζει" την καθαίρεση των Αιρετών Δημάρχων και των Δημοτικών Συμβουλίων. Εκατοντάδες στελέχη της Αριστεράς οδηγούνται στην εξορία. Όμως η αυτοδιοικητική Αριστερά δεν σωπαίνει ούτε στην εξορία, καταγγέλλει την Χούντα και την κατάλυση της Δημοκρατίας. Τον Μάιο του 1967 τριανταπέντε Δήμαρχοι, Κοινοτάρχες και Πρόεδροι Δημοτικών Συμβουλίων συνεδριάζουν κρυφά στις φυλακές της Γυάρου και εκπροσωπώντας περισσοτέρους από 500 αιρετούς δημοτικούς και κοινοτικούς συμβούλους συντάσσουν και στέλνουν παράνομα στην Ευρώπη το πρώτο ψήφισμα διαμαρτυρίας.
7. Μετά την μεταπολίτευση του 1974 η Τ.Α. μπαίνει σοβαρά και με μεγάλη δυναμική στο προσκήνιο της πολιτικής και δημόσιας ζωής. Αναπτύσσονται διεκδικητικοί αγώνες με πρωτεργάτες τα αριστερά* αυτοδιοικητικά στελέχη, τα οποία κινητοποίησαν τις τοπικές κοινωνίες, για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης, την απόσπαση από την κεντρική εξουσία πόρων και αρμοδιοτήτων.
Το έργο των Δημάρχων της Αριστεράς οι οποίοι δεν αρκέστηκαν στον ρόλο του "ληξίαρχου" και του "συλλέκτη απορριμμάτων", οι υποδομές που άφησαν, αλλά κυρίως το διεκδικητικό και απελευθερωτικό πνεύμα τους, με τον πολίτη συμμέτοχο, εξακολουθεί να είναι μια παρακαταθήκη και μια βαρά κληρονομιά για μας τους νεώτερους.
Μια βαριά κληρονομιά είναι και ο αγώνας για τη γνώση, και σε αυτόν το τομέα έχουμε πλούσιες παρακαταθήκες. Σύμφωνα με γραπτή μαρτυρία του Δημάρχου Χολαργού Παναγιώτη Παπαγιάννη στο Παρθένι της Λέρου «στο δεύτερο εξάμηνο του 1968 λειτούργησε σεμινάριο Αυτοδιοίκησης, ως παράνομο "Κρυφό Σχολειό", στο οποίο πήραν μέρος περίπου 250 "μαθητές", σε ομάδες 5-10 κρατουμένων. Δάσκαλοι δύο κρατούμενοι Δήμαρχοι».
Ακόμα και στις εξορίες η Αριστερά επιμορφώνει τα στελέχη της, γιατί πιστεύει στη γνώση, στον κινηματικό χαρακτήρα του θεσμού της Τ.Α. και στον αναντικατάστατο ρόλο της για την εκβάθυνση της δημοκρατίας και την προώθηση των λαϊκών συμφερόντων.
Οι άνθρωποι της Αριστεράς αγωνίστηκαν σε πολύ δυσκολότερες καταστάσεις απ΄ αυτές που ζούμε σήμερα και τα κατάφεραν. Θα πετύχουν και σήμερα, αρκεί να έχουν όραμα και διάθεση να συγκρουστούν με το κατεστημένο και τα συμφέροντα. Θα πετύχουν με την προϋπόθεση ότι έχουν ευρείς ορίζοντες και ικανότητες να συνδέσουν το τοπικό με το υπερτοπικό, το εθνικό με το ευρωπαϊκό και το παγκόσμιο.
Οι "Πολίτες σε δράση – Οικολόγοι Πράσινοι" διαθέτουν πολιτικό όραμα και το ανθρώπινο δυναμικό και όλες τις προϋποθέσεις για να υπερασπίσουν το κοινωνικό κράτος και μαζί με τους πολίτες να δημιουργήσουν ένα "Χαϊδάρι – πρότυπο πόλης".
Υ.Γ. Όσοι "έτρεχαν τα σάλια τους" με τον Καλλικράτη, πώς σχολιάζουν σήμερα τις απολύσεις στους Δήμους και την υποβάθμιση της Τ.Α.;
*Υπήρξαν και άλλοι φωτισμένοι αυτοδιοικητικοί άνθρωποι, εκτός από εκείνους της επίσημης Αριστεράς, όπως η Μελίνα Μερκούρη (υπ. δήμαρχος με το ΠΑΣΟΚ, δεν εκλέχτηκε δήμαρχος Αθήνας, είχε όμως καινοτόμες ιδέες και προτάσεις), ο Αντώνης Τρίτσης, ο Σταύρος Μπένος κ.ά.
* Κώστας Φωτεινάκης: Μέλος της Δημοτικής Ομάδας και της Γραμματείας "ΠσΔ – ΟΠ", Πρόεδρος των Φίλων της Φύσης
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση σήμερα εκτός από ένα αριστερό – οικολογικό όραμα, την αγωνιστική διάθεση και τα ικανά στελέχη που θα εργάζονται με αυταπάρνηση, αξιοποιώντας τη σύγχρονη τεχνολογία στην οργάνωση των υπηρεσιών, οφείλει να είναι και "απελευθερωτική", δηλαδή να απελευθερώσει τη χώρα και τους πολίτες από τα δεσμά της τρόικας.
"Απελευθερωτική; Αυτό γίνεται;" θα μπορούσε να ρωτήσει ένας καλοπροαίρετος αναγνώστης. Πριν απαντήσω, ας ανατρέξουμε στο παρελθόν της Ελλάδας και της Ευρώπης που διδάσκει.
1. Ανατρέχοντας στην Χάρτα του Ρήγα Φεραίου (γράφτηκε το 1797, δηλαδή 24 χρόνια πριν την Ελληνική Επανάσταση), θα διαπιστώσουμε ότι ο συγγραφέας θεωρεί τη δημοκρατία, τη συμμετοχή, τη δικαιοσύνη, την αποκέντρωση, την ισόρροπη ανάπτυξη και την αυτοδιοίκηση των επαρχιών ως απαραίτητη προϋπόθεση για την λειτουργία του νέου Ελληνικού Κράτους.
2. Το 1843 ψηφίστηκε το πρώτο Σύνταγμα της χώρας μας. Ο ρόλος της Τ.Α. ήταν ιδιαίτερα σημαντικός. Ο λαϊκός αγωνιστής Γιάννης Μακρυγιάννης, ο οποίος ήταν και πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου της Αθήνας, γράφει στα απομνημονεύματά του ότι «...το κίνημα του Συντάγματος... άρχισε από το σπίτι...» του, γιατί «Μ΄ αυτόν τον τρόπο δεν διοικιώμαστε, με το "έτζι θέλω" του κάθε ενού. Θέλομεν νόμους κατά τους αγώνες μας και θυσίες μας...»
3. Στο μανιφέστο της Παρισινής Κομμούνας, 19 Απριλίου 1871, οι επαναστάτες διεκδικούσαν: «...Τι ζητάμε; Την οργάνωση και στερέωση της Δημοκρατίας. Την απόλυτη αυτονομία της Αυτοδιοίκησης, απλωμένης σε όλες τις περιοχές της Γαλλίας, με τη διασφάλιση, ολοκλήρωση των δικαιωμάτων του κάθε Δήμου και της κάθε κοινότητας. Την κατοχύρωση της πλήρους άσκησης των δικαιωμάτων του κάθε Γάλλου, σαν ανθρώπου, πολίτη και εργαζόμενου...»
4. Το αντιστασιακό Σύνταγμα της ΠΕΕΑ με το 1ο ψήφισμα στις Κορυσχάδες 30/07/1944, δηλαδή πριν φύγουν οι Γερμανοί από την Ελλάδα, περιγράφει το θεσμό της Τ.Α. και το ρόλο της: «Όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το Λαό και ασκούνται από το Λαό. Η Αυτοδιοίκηση και η Λαϊκή Δικαιοσύνη είναι θεμελιώδεις θεσμοί του δημόσιου βίου των Ελλήνων».
5. Μετά την Κατοχή και την εμφυλιοπολεμική περίοδο αναπτύσσονται αγώνες των Αριστερών Αυτοδιοικητικών στελεχών για την Δημοκρατία, την Ειρήνη, την Ανεξαρτησία, την απελευθέρωση των κρατουμένων. Η Αριστερά κυνηγημένη και κατασυκοφαντημένη δίνει άλλο περιεχόμενο στον θεσμό.
6. Η χούντα των συνταγματαρχών στις 17 Μαΐου 1967 "αποφασίζει και διατάζει" την καθαίρεση των Αιρετών Δημάρχων και των Δημοτικών Συμβουλίων. Εκατοντάδες στελέχη της Αριστεράς οδηγούνται στην εξορία. Όμως η αυτοδιοικητική Αριστερά δεν σωπαίνει ούτε στην εξορία, καταγγέλλει την Χούντα και την κατάλυση της Δημοκρατίας. Τον Μάιο του 1967 τριανταπέντε Δήμαρχοι, Κοινοτάρχες και Πρόεδροι Δημοτικών Συμβουλίων συνεδριάζουν κρυφά στις φυλακές της Γυάρου και εκπροσωπώντας περισσοτέρους από 500 αιρετούς δημοτικούς και κοινοτικούς συμβούλους συντάσσουν και στέλνουν παράνομα στην Ευρώπη το πρώτο ψήφισμα διαμαρτυρίας.
7. Μετά την μεταπολίτευση του 1974 η Τ.Α. μπαίνει σοβαρά και με μεγάλη δυναμική στο προσκήνιο της πολιτικής και δημόσιας ζωής. Αναπτύσσονται διεκδικητικοί αγώνες με πρωτεργάτες τα αριστερά* αυτοδιοικητικά στελέχη, τα οποία κινητοποίησαν τις τοπικές κοινωνίες, για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης, την απόσπαση από την κεντρική εξουσία πόρων και αρμοδιοτήτων.
Το έργο των Δημάρχων της Αριστεράς οι οποίοι δεν αρκέστηκαν στον ρόλο του "ληξίαρχου" και του "συλλέκτη απορριμμάτων", οι υποδομές που άφησαν, αλλά κυρίως το διεκδικητικό και απελευθερωτικό πνεύμα τους, με τον πολίτη συμμέτοχο, εξακολουθεί να είναι μια παρακαταθήκη και μια βαρά κληρονομιά για μας τους νεώτερους.
Μια βαριά κληρονομιά είναι και ο αγώνας για τη γνώση, και σε αυτόν το τομέα έχουμε πλούσιες παρακαταθήκες. Σύμφωνα με γραπτή μαρτυρία του Δημάρχου Χολαργού Παναγιώτη Παπαγιάννη στο Παρθένι της Λέρου «στο δεύτερο εξάμηνο του 1968 λειτούργησε σεμινάριο Αυτοδιοίκησης, ως παράνομο "Κρυφό Σχολειό", στο οποίο πήραν μέρος περίπου 250 "μαθητές", σε ομάδες 5-10 κρατουμένων. Δάσκαλοι δύο κρατούμενοι Δήμαρχοι».
Ακόμα και στις εξορίες η Αριστερά επιμορφώνει τα στελέχη της, γιατί πιστεύει στη γνώση, στον κινηματικό χαρακτήρα του θεσμού της Τ.Α. και στον αναντικατάστατο ρόλο της για την εκβάθυνση της δημοκρατίας και την προώθηση των λαϊκών συμφερόντων.
Οι άνθρωποι της Αριστεράς αγωνίστηκαν σε πολύ δυσκολότερες καταστάσεις απ΄ αυτές που ζούμε σήμερα και τα κατάφεραν. Θα πετύχουν και σήμερα, αρκεί να έχουν όραμα και διάθεση να συγκρουστούν με το κατεστημένο και τα συμφέροντα. Θα πετύχουν με την προϋπόθεση ότι έχουν ευρείς ορίζοντες και ικανότητες να συνδέσουν το τοπικό με το υπερτοπικό, το εθνικό με το ευρωπαϊκό και το παγκόσμιο.
Οι "Πολίτες σε δράση – Οικολόγοι Πράσινοι" διαθέτουν πολιτικό όραμα και το ανθρώπινο δυναμικό και όλες τις προϋποθέσεις για να υπερασπίσουν το κοινωνικό κράτος και μαζί με τους πολίτες να δημιουργήσουν ένα "Χαϊδάρι – πρότυπο πόλης".
Υ.Γ. Όσοι "έτρεχαν τα σάλια τους" με τον Καλλικράτη, πώς σχολιάζουν σήμερα τις απολύσεις στους Δήμους και την υποβάθμιση της Τ.Α.;
*Υπήρξαν και άλλοι φωτισμένοι αυτοδιοικητικοί άνθρωποι, εκτός από εκείνους της επίσημης Αριστεράς, όπως η Μελίνα Μερκούρη (υπ. δήμαρχος με το ΠΑΣΟΚ, δεν εκλέχτηκε δήμαρχος Αθήνας, είχε όμως καινοτόμες ιδέες και προτάσεις), ο Αντώνης Τρίτσης, ο Σταύρος Μπένος κ.ά.
* Κώστας Φωτεινάκης: Μέλος της Δημοτικής Ομάδας και της Γραμματείας "ΠσΔ – ΟΠ", Πρόεδρος των Φίλων της Φύσης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου