[...] Ζούµε σε µία εποχή που η ανθρωπότητα βρίσκεται υπό τριπλή απειλή: Πόλεµος, Καταστροφή του Περιβάλλοντος, Λιµός. Και όλα αυτά κινούνται από το ίδιο επιτελείο. Το κέρδος, εδώ και τώρα. Οι ανθρώπινες ζωές δεν µετρούν. Είναι αναλώσιµες. Και η διεθνής µαφία του αρπακτικού καπιταλισµού προετοιµάζεται για µία νέα επίθεση, που θα αφορά σχεδόν όλο τον πλανήτη µας. Δύο φαραωνικές συµφωνίες ετοιµάζονται να υπογραφούν [...]
Έχουµε µπει σε µία εποχή τόσο επικίνδυνη, που είναι αµφίβολο αν ο πλανήτης Γη θα µπορέσει να υπάρξει και τον 21o αιώνα. Όλοι οι επιστήµονες συµφωνούν πως αν δεν παρθούν δρακόντεια µέτρα εδώ και τώρα για να µειωθούν οι εκποµπές του διοξειδίου του άνθρακα και τα πράγµατα αφεθούν ως έχουν, η θερµοκρασία θα ανέβει κατά τέσσερους βαθµούς.
Αυτό σηµαίνει πως θα λειώσουν οι πάγοι στους πόλους, µε αποτέλεσµα να ανέβει η στάθµη της θάλασσας. Και αυτό θα έχει σαν συνέπεια να καλυφθούν µε νερό τα δύο τρίτα όλων των µεγάλων παραθαλάσσιων πόλεων. Παράλληλα, θα πληµµυρίσουν τεράστιες εκτάσεις καλλιεργήσιµης γης και θα γίνουν θάλασσα. Το σαράντα τοις εκατό της χλωρίδας και της πανίδας θα εξαφανιστεί.
Το ένα τρίτο των δασών της Ασίας θα καταστραφεί, όπως το ίδιο ισχύει και για τον Αµαζόνιο. Η γεωργική παραγωγή της Αφρικής θα µειωθεί κατά το ένα τρίτο και η παραγωγή καλαµποκιού, σόγιας και µπαµπακιού θα µειωθούν κατά ογδόντα δύο τοις εκατό.
Ένα ακόµα µεγάλο πρόβληµα είναι κατά πόσο οι υπάρχουσες καλλιέργειες θα επιζήσουν και θα προσαρµοστούν στο νέο περιβάλλον που δεν θα είναι εξοικειωµένες. Το ίδιο και µε την άγρια φύση, τα ψάρια αλλά και µε την κτηνοτροφία. Και είναι αµφίβολο αν οι πόλεις θα είναι κατοικήσιµες.
Αυτά τα προβλήµατα ήταν γνωστά από την δεκαετία του ογδόντα. Και για κάποιες µειονότητες επιστηµόνων και ακτιβιστών ήδη από την δεκαετία του εβδοµήντα.
Αυτό που άλλαξε στην δεκαετία του ογδόντα ήταν η πληθώρα των επιστηµόνων που επιβεβαίωναν αυτή την πραγµατικότητα και εµφανίστηκαν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις που έδιναν µάχες και συχνά τις κέρδιζαν. Η πίεση ήταν τέτοια που ο ΟΗΕ υποχρεώθηκε να αναλάβει πρωτοβουλίες για το περιβάλλον σε παγκόσµιο επίπεδο.
Έτσι το 1992, στο Ρίο ντε Τζανέιρο, έγινε η πρώτη συνδιάσκεψη για το κλίµα. Αποφάσισαν πως οι πλουσιότερες χώρες πρέπει να µειώσουν τις εκποµπές του διοξειδίου του άνθρακα. Αποτέλεσµα; Μηδέν εις το πηλίκον.
Ο ΟΗΕ ξαναπροσπάθησε το 1997 στο Κιότο. Αλλά και πάλι δεν έγινε τίποτα. Ακολούθησε µία τρίτη προσπάθεια, το 2009 στην Κοπεγχάγη, αλλά δεν έφερε κανένα αποτέλεσµα. Το εγχείρηµα επαναλήφθηκε στην Ντόχα το 2012 και το 2014 στη Λίµα, όπου οι συµφωνίες θα επικυρωθούν το 2015 στο Παρίσι, και πάντα µε το ίδιο αίτηµα: Μείωση των εκποµπών του διοξειδίου του άνθρακα.
Σε κάθε συνδιάσκεψη υπήρχαν χώρες που υπέγραφαν τα πρωτόκολλα. Αλλά αυτές δεν µέτραγαν. Τα δύο τρίτα του διοξειδίου του άνθρακα προέρχονται από τις ΗΠΑ και τη Κίνα και το υπόλοιπο ένα τρίτο από όλο τον υπόλοιπο πλανήτη. Και αυτές οι δύο χώρες αρνήθηκαν οποιαδήποτε δέσµευση.
Σήµερα, ύστερα από τόσα πού ξέρουµε, δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα και οι εκποµπές του διοξειδίου είναι υψηλότερες από ποτέ. Και όπως υπολογίζουν οι επιστήµονες αυτό θα ανεβάσει τη θερµοκρασία κατά τέσσερους βαθµούς και σε εξήντα χρόνια από σήµερα θα έχουµε τις καταστροφές που αναφέραµε στην αρχή.
Άλλοι υπολογίζουν πως µπορεί να γίνει πολύ νωρίτερα, γιατί εκτός από τις ΗΠΑ και την Κίνα έχουν προστεθεί και οι ανερχόµενες χώρες BRICS —Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία Κίνα και Νοτιοαφρικανική Ένωση— που µολύνουν και αυτές το περιβάλλον, όσο µπορούν περισσότερο.
Και µπαίνει ένα πολύ απλό ερώτηµα: Αυτοί που κυβερνούν είναι τόσο τυφλοί και κουφοί ώστε να µην καταλαβαίνουν τίποτα και να είναι τόσο αδιάφοροι για το άµεσο µέλλον;
Η καταστροφή θα είναι για όλους, ακόµα και για αυτούς που κυβερνούν και ότι αυτό σηµαίνει για τις οικογένειές τους που γέννησαν µελλοθάνατα παιδιά. Δεν τους νοιάζει για τη ζωή τους; Καλά για µας τους κοινούς θνητούς. Δεν µας υπολογίζουν. Αλλά αυτή η ελίτ να είναι τόσο αυτοκαταστροφική;
Τα ερωτήµατα είναι ρητορικά. Το πραγµατικό ερώτηµα είναι τελικά ποιος µας κυβερνά. Οι εκλεγµένες κυβερνήσεις ή το άπληστο αρπαχτικό κεφάλαιο που έχει εδραιωθεί παγκοσµίως;
Και εδώ θα χρειασθεί να κάνουµε µία παρένθεση. Με τη λήξη του Β’ Παγκοσµίου πολέµου εµφανίζεται µία νέα αυτοκρατορία: Η Σοβιετική Ένωση. Έχει όλη την Κεντρική Ευρώπη, τα Βαλκάνια και η Κίνα ήταν έτοιµη να περάσει στον κοµµουνισµό.
Μία σειρά από αποικίες, που δεν απελευθερώθηκαν από τον ιµπεριαλιστικό ζυγό, είχαν δηµιουργήσει ένοπλα κινήµατα. Στα τέλη της δεκαετίας του σαράντα, σχεδόν το ένα τρίτο της ανθρωπότητας είχε περάσει στον Κοµµουνισµό, όπως αυτός είχε επεξεργαστεί από τη Μόσχα που διεύθυνε όλη αυτή την απέραντη αυτοκρατορία.
Σήµερα ξέρουµε πως ήταν ένας ολοκληρωτισµός, που διαστρέβλωσε τις ιδέες του Διαφωτισµού και τις επαναστατικές ιδέες του 19ου αιώνα, δηµιουργώντας ένα απολυταρχικό κράτος στο όνοµα της απελευθέρωσης και της χειραφέτησης. Αλλά Δουλειά, Παιδεία, Υγεία, έστω και κουτσά στραβά, υπήρχαν για όλους.
Στην Ευρώπη υπήρχαν ισχυρά Κ.Κ., ιδίως στη Γαλλία και την Ιταλία, που είχαν κάτι συγκεκριµένο να προτείνουν, το οποίο δεν ήταν ουτοπικό αλλά ήδη εφαρµοσµένο στις χώρες του Σοσιαλισµού. Και αυτό αποτελούσε απειλή για τη Δύση.
Ο Ψυχρός Πόλεµος δεν αρκούσε. Έπρεπε να παρθούν διάφορα κοινωνικά µέτρα, να δηµιουργηθεί κράτος δικαίου, να εξασφαλιστούν εργασία, παιδεία, υγεία, να γίνουν δηµόσια έργα για να δηµιουργηθούν κοινωνίες ευηµερίας και κατανάλωσης σε πολύ ανώτερο επίπεδο από το Ανατολικό Μπλοκ. Επιπλέον συνοδευόταν µε ελευθερία, καταγγέλλοντας τους αντιπάλους τους πως έχουν ισότητα στη φτώχεια κάτω από ένα δικτατορικό καθεστώς. Οι καπιταλιστές έδιναν πρόθυµα το καπέλο τους για να µην χάσουν το κεφάλι τους.
Αλλά µε την κατάρρευση της Σοβιετικής Αυτοκρατορίας και την πλήρη καπιταλιστικοποίηση της Κίνας, πια δεν υπήρχε αντίπαλος. Έπαιζαν µπάλα στο γήπεδο µόνοι τους. Και αφού ήταν κυρίαρχοι του παιγνιδιού, ποιος ο λόγος να κάνουν κοινωνικές παραχωρήσεις, που ήταν πανάκριβες και µείωναν τα κέρδη; Εσωτερική αντίσταση δεν υπήρχε, η Σοσιαλδηµοκρατία, που είχε συνεισφέρει τα µάλλα στο κοινωνικό κράτος, είχε εκφυλιστεί σε µία νέα Δεξιά, οι Συντηρητικοί έβλεπαν µε καλό µάτι τις περικοπές και τα συνδικάτα είχαν αφοµοιωθεί από το σύστηµα. Τα Κ.Κ. ήταν σε βαθύτατη κρίση µετά το θάνατο της πατρίδας του σοσιαλισµού, και είχαν γίνει σκιά του εαυτού τους.
Η νέα οικονοµική θεωρία ήταν έτοιµη. Την είχε επεξεργαστεί το πανεπιστήµιο του Σικάγου. Ο νέος γκουρού της οικονοµίας, ο Μίλτος Φρίντµαν, επινοεί τη θεωρία του Νεο-φιλελευθερισµού, που θεωρεί όλα τα κεκτηµένα του εργατικού κινήµατος αρχαϊκές µορφές της κοινωνίας. Διαγράφει δύο αιώνων αγώνες της ανθρωπότητας.
Το κεφάλαιο πρέπει να λειτουργεί ανεξέλεγκτα και χωρίς κανέναν περιορισµό, οι µεγάλες περιουσίες να µην φορολογούνται, το κράτος να περιοριστεί σε υπηρεσία παροχής εξυπηρετήσεων των καπιταλιστών, παραχωρώντας όλη τη δηµόσια και κοινωνική περιουσία στους «επενδυτές». Δηλαδή στα πιο αρπαχτικά κοράκια.
Παράλληλα, όλα µπορούν να γίνουν εµπόρευµα. Η παιδεία, η υγεία, τα µέσα µαζικής µεταφοράς, ο αέρας, το νερό και η θάλασσα, τα δηµόσια αγαθά που δηµιουργούν την κοινότητα των πολιτών, δηλαδή αυτό που λέµε κοινωνικό ιστό, διαλύονται και µαζί τους εξαφανίζεται και η κοινωνία. Ακόµα, µπορούν να πουληθούν και µεγάλα τµήµατα της εθνικής γης, είτε για τουριστική εκµετάλλευση είτε για καλλιέργεια. Με τους πολίτες να έχουν µηδέν δικαιώµατα.
Αυτή η θεωρία ήταν τόσο ακραία που καµία χώρα του ανεπτυγµένου βορρά δεν την δέχτηκε. Αλλά ερχόταν γάντι στον αιµοσταγή δικτάτορα Πινοσέτ και αργότερα έγινε δεκτή από την Θάτσερ και τον Ρίγκαν. Τα πρώτα αποτελέσµατα ήταν ενθαρρυντικά. Το 1% ή κατά άλλους 0,1% έκανε περιουσίες αντίστοιχες µε την περιουσία ολόκληρης της Αφρικής ή των Σκανδιναβικών χωρών.
Και οι καπιταλιστές όλου του κόσµου ενώθηκαν και επέβαλαν στις κυβερνήσεις τους τη νέα Τάξη Πραγµάτων. Όλα για το κέρδος, τίποτα για τους πολίτες. Ήταν µία επανάσταση των καπιταλιστών που ποτέ δεν είπε το όνοµά της. Προτίµησε πιο ελκυστικές λέξεις, όπως εκσυγχρονισµός, επενδύσεις, ανάπτυξη, µεταρρυθµίσεις.
Παράλληλα, στις ΗΠΑ αναπτύχθηκε µία νέα θεωρία. Ο εικοστός πρώτος αιώνας θα είναι αµερικανικός. Οι θεωρητικοί αυτού του δόγµατος θέλουν µία παγκόσµια αυτοκρατορία, µία ΡAX AMERICANA, που θα διαρκέσει όσο δεν κράτησε καµία άλλη αυτοκρατορία. Αυτή η κοσµοθεωρία δεν είναι επίσηµη αλλά υπαγορεύει την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Ήδη ολόκληρη η Ευρώπη, Ανατολική και Δυτική, έχει δεχτεί αυτή την ηγεµονία και συµµετέχουν πρόθυµα σε όποιον πόλεµο αποφασίσουν οι ΗΠΑ.
Το EARTH POLICY INSTITUTE υπολογίζει πως η εξάλειψη της φτώχειας, η αποκατάσταση των φυσικών συστηµάτων και η υποστήριξη της οικονοµίας παγκοσµίως θα στοίχιζε µόνο το ένα όγδοο των στρατιωτικών δαπανών όλου του πλανήτη.
Οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Γαλλία και η Ρωσία κάθε χρόνο αυξάνουν τις στρατιωτικές τους δαπάνες. Για ποιο λόγο άραγε, όταν υπάρχει ο ΟΗΕ, που έγινε για να αποτραπούν οι πόλεµοι, και οι διαφορές µεταξύ κρατών να λύνονται µε διαπραγµατεύσεις;
Ας πάρουµε υπόψη µας τι συµβαίνει σήµερα σε στρατιωτικό επίπεδο σε όλο τον κόσµο. Τα στρατόπεδα, όπως διαµορφώνονται, δείχνουν από τη µία µεριά τις ΗΠΑ µε τους υποτακτικούς της και από την άλλη Κίνα και Ρωσία που προς το παρόν δεν έχουν συνάψει µία τόσο συµπαγή συµµαχία σε στρατιωτικό επίπεδο.
Εν τούτοις, η Ρωσία είναι περικυκλωµένη από τις στρατιωτικές βάσεις των ΗΠA, όπου έχουν εγκατασταθεί σε όλο το πρώην Ανατολικό Μπλοκ, από την Εσθονία µέχρι την Ουκρανία, και οι πύραυλοι που είναι εγκατεστηµένοι εκεί µπορεί να πλήξουν τη Μόσχα σε δέκα λεπτά. Το ίδιο και η Κίνα. Εκτός από τις βάσεις που έχει γύρω από την Κίνα, υπάρχουν και οι αµερικάνικοι πολεµικοί στόλοι που πολιορκούν τη χώρα. Και η επίσηµη πολιτική των HΠΑ είναι στα επόµενα χρόνια να µεταφέρουν και άλλες δυνάµεις.
Γιατί όλα αυτά; Μήπως υπάρχει µία αντιστοιχία µε τη δεκαετία του τριάντα, όταν ο Χίτλερ µε όλα τα αζιµούθια ετοιµαζόταν για πόλεµο, χτίζοντας
µία γιγαντιαία στρατιωτική µηχανή, οι Αγγλογάλλοι υπέγραφαν σύµφωνα µη επιθυµητά, για να τους ακολουθήσουν οι Σοβιετικοί µε το δικό τους σύµφωνο;
Με άλλα λόγια, η Δύση και η Ανατολή, αντί να τσακίσουν τον Χιτλερισµό στο ξεκίνηµά του, συµµάχησαν µαζί του µε περισσή ιδιοτέλεια. Οι δυτικοί πίστευαν πως ο Χίτλερ θα στραφεί ανατολικά και οι Σοβιετικοί πως θα κινηθεί προς Δύση.
Σήµερα έχουµε το εµπάργκο στη Ρωσία. Πολλοί µιλούν για την έναρξη ενός νέου Ψυχρού πολέµου. Αλλά και αυτός, ο µη ένοπλος πόλεµος, είναι πόλεµος. Στον κλασικό Ψυχρό Πόλεµο, που ακολούθησε τον Β’ Παγκόσµιο µεταξύ ΕΣΣΔ και ΗΠΑ, υπήρχε µέσα του ο πόλεµος, και συχνά ξεσπούσε περιφερειακά. Αυτό που εµπόδισε έναν µεγάλο πόλεµο ήταν η ισορροπία τρόµου.
Οι υπολογισµοί των ΗΠΑ δεν έδειχναν µία εύκολη νίκη και πιθανότατα να κατέληγε και σε µία ταπεινωτική ήττα των ΗΠΑ, µε µοιραίες συνέπειες για την κοσµοκρατορία που είχαν χτίσει µετά τον Β’ Παγκόσµιο Πόλεµο. Με άλλα λόγια, η πιθανότητα ενός Γ’ Παγκοσµίου Πολέµου στα επόµενα χρόνια και όταν οι ΗΠΑ κρίνουν πως έχουν την υπεροπλία και την βεβαιότητα της νίκης πρέπει να θεωρηθεί σίγουρη.
Αλλά για αυτό δεν υπάρχει καµία ανησυχία, ούτε από τις κυβερνήσεις ούτε από τους πολίτες. Το σύνδροµο της αδιαφορίας ως προς το Γ’ Ράιχ είναι ακόµα ζωντανό και παρόν. Παράλληλα, οι πολεµικές βιοµηχανίες παράγουν όλο και πιο φονικά όπλα.
Ο στρατός των ΗΠA ανανέωσε τα όπλα του µε άλλα πιο φονικά, που έχουν µεγαλύτερη δύναµη πυρός. Αν και τα όπλα του στρατού ήταν υπερσύγχρονα και πρώτα στην κατηγορία τους, το λόµπι της πολεµικής βιοµηχανίας επέβαλε καινούργια στην κυβέρνηση των ΗΠΑ, έναντι ενός µυθικού ποσού.
Τι έγιναν τα όπλα που αποσύρθηκαν; Με αυτά εφοδιάστηκε η αστυνοµία και σε µερικές περιπτώσεις πήρε ακόµα και τανκς. Και η αστυνοµία µετατρέπεται σε στρατό. Ποιόν εχθρό όµως έχει να αντιµετωπίσει, αφού δεν πρόκειται να σταλεί για κάποια επιχείρηση στο εξωτερικό; Ο ρόλος της είναι να δρα εντός συνόρων. Άρα ο εν δυνάµει εχθρός είναι ο ίδιος ο λαός.
Αλλά δεν είναι µόνο η αστυνοµία των ΗΠΑ που έγινε κοµάντος. Είναι σχεδόν όλες οι αστυνοµίες του κόσµου που έχουν αντίστοιχη αντίληψη και ανάλογο οπλισµό. Εντάξει, να δεχτεί κανείς πως η αστυνοµία πρέπει να έχει ειδικά εκπαιδευµένα σώµατα για την καταπολέµηση του οργανωµένου εγκλήµατος.
Αλλά τι χρειάζεται όλος αυτός ο εξοπλισµός και η αντίστοιχη αστυνοµική βία εναντίον ειρηνικών διαδηλωτών; Δεν υπάρχει σύνταγµα δηµοκρατικής χώρας που να µην δίνει το δικαίωµα στους πολίτες της να «συνέρχονται ησύχως και αόπλως». Το συλλαλητήριο είναι µέρος της λειτουργίας µιας δηµοκρατίας. Η όποια καταστολή παραβιάζει το σύνταγµα.
Αλλά και εδώ έχουµε µία ακόµα θεωρία του νεοφιλελευθερισµού, που την υποστηρίζουν διάφοροι διανοούµενοι του αρπαχτικού καπιταλισµού. Ούτε λίγο ούτε πολύ αυτοί οι «νέοι σοφοί» υποστηρίζουν πως οι κινητοποιήσεις των πολιτών είναι βλαπτικές για την ευηµερία µιας χώρας, δηλαδή του µαφιόζικου καπιταλισµού. Οι µάζες δεν ξέρουν και δεν µπορούν να σκεφτούν. Δεν µπορούν να χειριστούν περίπλοκα θέµατα και αυτό είναι δουλειά των ειδικών, δηλαδή των τεχνοκρατών. Ούτε έχουν λόγο ύπαρξης τα συνδικάτα, όπου διαµορφώνουν συντεχνίες και δεν αφήνουν ελεύθερο τον εργαζόµενο να δια-πραγµατευθεί µε τον εργοδότη του.
Και εποµένως οι συλλογικές συµβάσεις στερούν την ελευθερία του ατόµου. Τώρα, το αν κάποιος µακροχρόνιος άνεργος ζητήσει δουλειά σε µία πολυεθνική, που έχει 500.000 υπαλλήλους σε όλο τον κόσµο, µπορεί να διαπραγµατευθεί τον µισθό του; Και πίσω από αυτόν να υπάρχουν εκατοντάδες που ζητούν την ίδια δουλειά; Θα το βουλώσει και θα δεχτεί ό,τι και να είναι. Αυτή είναι η ατοµική ελευθερία διαπραγµάτευσης.
Μετά τον Β’ Παγκόσµιο Πόλεµο η ανθρωπότητα είχε δύο προσδοκίες. Η µία ήταν το «ποτέ πια πόλεµος» και η δεύτερη «διαρκής ευηµερία». Η ίδρυση του ΟΗΕ ανταποκρινόταν στο πρώτο αίτηµα. Κάθε χώρα θα είχε µόνο µία ψήφο, ανεξάρτητα από το µέγεθός της. Μία ψήφος οι ΗΠΑ, µία και το Μπουρούντι. Μία ψήφος η Κίνα, µία και η Μάλτα.
Στην Παγκόσµια Τράπεζα και στο Διεθνές Νοµισµατικό Ταµείο, που στην αρχή ξεκίνησαν σαν όργανα του ΟΗΕ, µε σκοπό να ανορθώσουν οικονοµίες σε καταστρεµµένες χώρες, τα πράγµατα ήταν διαφορετικά. Η κάθε χώρα, ανάλογα µε το ποσό που κατέθετε, είχε και τις ανάλογες ψήφους.
Και αυτό κατέληξε στην άλωση της Παγκόσµιας Τράπεζας, που έγινε όργανο στα χέρια των καπιταλιστών οι οποίοι, µε τον µηχανισµό των δανείων για την ανάπτυξη των χωρών του τρίτου κόσµου, τις καταχρέωναν. Και το χρέος συνέχεια µεγάλωνε, έγινε εργαλείο νεοαποικισµού για τις πρώην αποικίες. Και σε αυτή την κατηγορία χωρών εντάχθηκε και η Ελλάδα, αν και χώρα της Ε.Ε.
Και δηµιούργησαν τέτοιες ανισότητες, που δεν είχε ποτέ γνωρίσει µέχρι σήµερα η Ιστορία της ανθρωπότητας. Ο πλουσιότερος άνθρωπος αυτού του κόσµου χρειάζεται 220 χρόνια για να ξοδέψει την περιουσία του, καταναλώνοντας µόνο ένα εκατοµµύριο δολάρια ηµερησίως. Αλλά έχει και φιλαράκια. 85 άνθρωποι έχουν περιουσία όσο έχει το 56% αυτού του πλανήτη.
Και αυτά τα στοιχεία δεν είναι από κάποια αριστερίστικη οργάνωση που καταγγέλλει τον καπιταλισµό αλλά από έκθεση της ΟXFAM του 2014. Το Παγκόσµιο Επισιτιστικό Πρόγραµµα, όργανο του OHE, υπολογίζει πως 18.000 παιδιά πεθαίνουν κάθε ηµέρα από λιµό και από ασθένειες που σχετίζονται µε την πείνα. Και ας υπολογίσουµε ακόµα πως από τα 7 δισεκατοµµύρια ανθρώπων που ζούµε σε αυτή την Γη, µόνο οι 500.000 ζουν µε µία σχετική άνεση.
Ζούµε σε µία εποχή που η ανθρωπότητα βρίσκεται υπό τριπλή απειλή: Πόλεµος, Καταστροφή του Περιβάλλοντος, Λιµός. Και όλα αυτά κινούνται από το ίδιο επιτελείο. Το κέρδος, εδώ και τώρα. Οι ανθρώπινες ζωές δεν µετρούν. Είναι αναλώσιµες. Και η διεθνής µαφία του αρπακτικού καπιταλισµού προετοιµάζεται για µία νέα επίθεση, που θα αφορά σχεδόν όλο τον πλανήτη µας. Δύο φαραωνικές συµφωνίες ετοιµάζονται να υπογραφούν.
Η πρώτη είναι µεταξύ Ε.Ε. και ΗΠΑ (η ΤΤΙΡ, Διαντλαντική σχέση Εµπορίου και Επενδύσεων). Η δεύτερη αφορά τις χώρες του Ειρηνικού (η ΤΡΡ, Συνεταιρισµός του Ειρηνικού). Οι ΗΠΑ χωρίζουν τον πλανήτη σε δύο περιφέρειες, ελπίζοντας πως έτσι θα εξασφαλίσουν την ηγεµονία τους. Αυτές οι διαπραγµατεύσεις, που γίνονται σε απόλυτη αδιαφάνεια και µυστικότητα, καταλύουν ουσιαστικά την κυριαρχία των κρατών µαζί µε την νοµοθεσία τους, και ότι έχει αποµείνει στους εργαζόµενους σαν κεκτηµένο χάνεται. Το δίκαιο της εταιρείας επικρατεί. Και αυτό έχει δοκιµασθεί σε µία σειρά από χώρες, ήδη από τώρα.
Ο υποφαινόµενος εδώ και κάποιες δεκαετίες παρακολουθούσε αυτές τις εξελίξεις και τις κατέγραφε υπό µορφή άρθρων, που δηµοσιεύτηκαν στον περιοδικό ή ηµερήσιο Τύπο (Πρώτη, Ελευθεροτυπία, Εποχή, Εφηµερίδα των Συντακτών και στα περιοδικάΣχολιαστής, Εφτάµισυ κ.ά.). Ένα µέρος από αυτά τα άρθρα είχαν γίνει και βιβλία (Εµπορία ειδήσεων, Με εξακόσιες λέξεις, Τροµοκρατία και άλλα δαιµόνια καιΑριστερή ανακύκλωση), που από καιρό έχουν εξαντληθεί.
Είναι αλήθεια πως το ενδιαφέρον κάποιας µερίδας του αναγνωστικού κοινού δεν είχε εξαντληθεί, όπου και κατέφευγε ή στα παλιατζίδικα ή σε µένα για κάποιο φωτοτυπηµένο αντίτυπο. Και είχα πειστεί πως η αποστολή τους είχε εκπληρωθεί. Αλλά έπεσα έξω.
Οι εκδόσεις
OPPORTUNA και ο ένθερµος εµψυχωτής του εγχειρήµατος,
Νίκος Παπαχριστόπουλος, είχαν άλλη γνώµη. Πίστευαν πως το σύνολο της πολιτικής µου αρθρογραφίας έπρεπε να επανεκδοθεί, µε το αιτιολογικό πως αυτά τα κοµµάτια έχουν διαχρονική αξία και είναι ένα είδος χρονικού των µεταλλάξεων του καπιταλισµού των τελευταίων δεκαετιών.
Βρήκα αυτή την πρωτοβουλία αρκετά ριψοκίνδυνη, σε µία εποχή κρίσης σε όλα τα επίπεδα και φυσικά και του βιβλίου. Και ειδικά όταν το βάρος αυτό το αναλαµβάνει ένας µικρός εκδοτικός οίκος και µάλιστα από την επαρχία. Και συναίνεσα, έχοντας πάντα µία αµφιβολία πως παίρνω νεαρούς ανθρώπους στο λαιµό µου. Και αυτό δεν θα το ήθελα.
Είναι αλήθεια πως υπήρχε και ένα αντίβαρο. Όταν µου δινόταν η ευκαιρία να κουβεντιάσω µε νέους ανθρώπους —και αυτό γίνεται συνήθως µε την παρουσία κάποιου βιβλίου µου— το γενικό µου συµπέρασµα ήταν πως το υπάρχον πολιτικό σύστηµα δεν τους εκφράζει στο παραµικρό και η κοινωνία τούς απορρίπτει.
Κατά κανόνα ήταν παιδιά µε καλές σπουδές, από φτωχιές οικογένειες, που σπούδασαν τα παιδιά τους µε θυσίες. Επισήµως 60% των νέων είναι άνεργοι. Στους πτυχιούχους πανεπιστηµίων το ποσοστό είναι ακόµη µεγαλύτερο. Και αυτό το µέλλον της χώρας έχει δύο προοπτικές:
Η µία είναι η µετανάστευση και η δεύτερη µία όποια δουλειά ( Έχω δει γιατρούς, γεωπόνους, φιλολόγους κ.λπ. να δουλεύουν σαν γκαρσόνια), µε προοπτική πάλι την µετανάστευση. Δηλαδή, είµαστε µία χώρα που θυσιάζει το µέλλον της.
Και αυτά τα νέα παιδιά δεν περιµένουν τίποτα και από κανέναν. Ούτε κράτος ούτε κόµµα ούτε συνδικάτα. Αλλά ευχαρίστως κατεβαίνουν στις πλατείες. Δεν δέχονται ιεραρχία ούτε καθοδηγητές. Και αυτό είναι παγκόσµιο φαινόµενο, γίνεται αυθόρµητα, µε οργανωτή το ιντερνέτ, ύστερα από πρωτοβουλία κάποιων ατόµων. Στην καλύτερη περίπτωση ρίχνει κυβερνήσεις, στην χειρότερη ξεθυµαίνει ή φέρνει δικτατορίες. (Αντίστοιχα Τυνησία και Αίγυπτος).
Αλλά ίσως πρέπει να ψάξουµε λίγο πιο προσεχτικά τη νέα κατάσταση. Μήπως το υπάρχον πολιτικό αντιπροσωπευτικό σύστηµα, όπως αυτό εκφράζεται από τα κόµµατα, έχει φάει τα ψωµιά του και η κοινωνία αντιδρά προτείνοντας µορφές άµεσης δηµοκρατίας, έστω και αν ακόµα βρίσκονται σε εµβρυακή κατάσταση;
Θα έχουµε µία κανονική γέννα µιας άλλης πολιτικής οργάνωσης, που θα συνδυάζει το άµεσο δηµοκρατικό πνεύµα; Όχι χύµα και τσουβαλάτα αλλά µε τον υψηλότερο δυνατό τρόπο οργάνωσης, µε σαφή πολιτική προοπτική υπέρ των αδυνάτων και κατά των αδικιών; Και όλα αυτά µε προοπτική χρόνου και διάρκειας.
Αν αυτό αποτύχει τότε το σύστηµα διαθέτει εναλλακτική λύση: Την Ακροδεξιά και τον Ρατσισµό στις διάφορές του µορφές, που αυτή την στιγµή που γράφονται αυτές οι γραµµές τις προτιµούν περίπου το ένα τρίτο των ψηφοφόρων της Ευρώπης.
Μακάρι τα κείµενα στο βιβλίο αυτό να είναι ακόµα ζωντανά και να συνεισφέρουν σε έναν διάλογο µε αυτόν τον προβληµατισµό.
Αθήνα, 7 Φεβρουαρίου 2015
Χρονικό των μεταλλάξεων του καπιταλισμού: τα κείμενα του Περικλή Κοροβέση στην Εφημερίδα των συντακτών, από το πρώτο τεύχος της κυκλοφορίας της, την 17η Νοέμβρη του 2012, έως τον Νοέμβρη του 2014. Συγκεντρωμένη σε έναν ενιαίο τόμο η ανελλιπής εβδομαδιαία παρουσία του συγγραφέα στον δημόσιο λόγο, εν είδει συμβολής στην διαμόρφωση μιας μυθολογίας της καθημερινής ζωής, διερχομένης από την αναγκαιότητα υποκειμενικής κατοχύρωσης του κοινωνικού συμβάντος και των συνθηκών οι οποίες το καθιστούν εφικτό, και παράλληλα η συγκρότηση ενός πολιτικού λόγου, μιας κοινωνικής αφήγησης με πρόταγμα την αριστερή σκέψη, μέσα και πέρα από την αριστερά ως ιστορικό τελεστή, υιοθετώντας την ρητορική της και αναδεικνύοντας τις αδυναμίες της.
